Zo, poging 3 om dit bericht via de iPad door de router te stampen, richting het WWW.
. Bij poging 1 en 2 hield Safari er halverwege mee op, gelukkig maar dat ik het bericht van tevoren al uitgetypt had...
Dus...
Ik zal mijn topic ook maar eens toevoegen in de GB. Ik heb als onderwerp de SA-2 Guideline met transporttrailer van Trumpy gekozen. Waarom? Nou, wegens een grote vrachtwagen met een nog grotere raket achterop is best een gaaf gezicht.
. Er is wel een klein probleem (nou ja, probleem, het kan erger); de kit die ik in de kast heb liggen is niet de SA-2, maar zijn Chinese tweelingbroer, de HQ-2. Het is dat ik deze doos ooit voor 25€ op heb kunnen pikken op het internet, anders had ik wel de SA-2 aangeschaft (die bij dezelfde webshop om een of andere reden bijna dubbel zo duur was
).
Voor de raket en de trailer is dit geen probleem, omdat de Chinezen de bouwtekeningen indertijd letterlijk overgetrokken hebben van de Sovjets. Bij de truck is dit echter een ander geval, dit is een Jiefang CA-30 in plaats van de Russische ZiL-157. Nu is deze truck ook voor het grootste deel gekopieerd door de Chinezen, maar ik zeg "voor het grootste deel", omdat er toch kleine verschillen tussen de trucks zitten. Het grootste "probleem" zijn de voorspatborden, omdat deze vrij veel van vorm verschillen. Er zijn nog wat meer afwijkingen, maar daar kom ik later op terug in het geschiedenis-verhaaltje.
Dus; eerst een stuk(je) voorgeschiedenis, anders weten we niet wat we nu eigenlijk op de snijmat hebben liggen:
SA-2 GuidelineEen Russische S-75 ergens op het uitgestrekte laagland van de Sovjetunie.
De S-75 Dvina (Officieel С-75; NAVO SA-2 Guideline) is een van oorsprong Russisch luchtafweersysteem, ontworpen voor gebruik met de V-750 surface-to-air-raket met commandobesturing. Sinds zijn ingebruikname in 1957 is het S-75-afweersysteem het meestgebruikte systeem ooit, en tot op de dag van vandaag is het nog in veel landen in gebruik. Het systeem eiste op 7 oktober 1959 zijn eerste slachtoffers op, toen het een Taiwanese Martin RB-57D Canberra neerschoot boven China, waarbij het vliegtuig met 3 V-750 (1D) op 20 km hoogte (!) vernietigd werd. Dit was ook tegelijkertijd de eerste keer in de geschiedenis dat een vliegtuig door een raket neergehaald werd. Dit "succes" werd indertijd overigens toegewezen aan de Chinese luchtmacht, omdat het S-75-programma topgeheim moest blijven.
Het systeem werd wereldwijd bekend (en berucht) toen het op 1 mei 1960, met behulp van nieuwe V-750VN (13D)-raketten (die een langere afstand en een hogere hoogte konden bereiken) het U-2-spionagevliegtuig van Francis Gary Powers neerschoot boven de Sovjetunie. De S-75 heeft ook in Cuba gestaan tijdens Cubacrisis, waar het nóg een U-2 neerschoot, deze keer van Rudolf Anderson, die op 27 oktober 1962 het Cubaanse luchtruim schond, waarbij de wereld op de rand van een atoomoorlog stond. Noord-Vietnam heeft de S-75 op grote schaal gebruikt in de Vietnamoorlog tijdens de verdediging van Hanoi en Haiphong. Het systeem is ook gekopieerd door de Chinezen voor het PLA, waarbij het onder de naam Hq-1/HQ-2 geproduceerd is.
Een uit dienst genomen HQ-2 op zijn transporttrailer in Beijing
OntwikkelingIn de jaren 50 was de Amerikaanse Luchtmacht in rap tempo bezig met de ontwikkeling van lange-afstandsbommenwerpers die ook in staat waren om nucleaire wapens mee te nemen. Dit programma leidde ook tot de ontwikkeling van de Boeing B-47 Stratojet, die, ondersteund door tankervliegtuigen, tot diep in de Sovjetunie binnen kon dringen. Na de B-47 kwam de USAF al snel met de ontwikkeling van de Boeing B-52 Stratofortress, die een nog groter bereik en bommenlading dan de B-47 had. De Sovjetunie zag de ontwikkeling van deze vliegtuigen met lede ogen aan, omdat het de VS een enorm voordeel gaf, mocht het tot een oorlog komen tussen de twee landen.
Als logisch gevolg begonnen de Sovjets met het ontwikkelen van verbeterde luchtafweersystemen. Alhoewel de Sovjets al over grote aantallen luchtafweergeschut beschikten, waaronder radar-geleide batterijen, waren dit soort kanonnen zo goed als kansloos tegen de hoogvliegende straalvliegtuigen van de Amerikanen. Dit was ook de reden voor de Sovjets om de inmiddels verouderde WO2-luchtafweerkanonnen te vervangen door moderne raketsystemen.
De bestaande luchtafweer, zoals deze 130mm KS-30-luchtafweerkanonnen, was tegenover de Amerikaanse bommenwerpers hopeloos verouderd.
In 1953 begon de KB-2 met de ontwikkeling van de S-75 onder leiding van Pyotr Grushin. Het programma legde de nadruk op het ontwikkelen van een raket die in staat was om grote, hoogvliegende vliegtuigen met een vaste koers neer te halen. Hierdoor hoefde er geen wendbare raket gebouwd te worden, het hoofddoel was een snelle raket die tegenmaatregelen van de vliegtuigen kon weerstaan. De ontwikkeling van het systeem, het eerste in zijn soort, verliep erg snel, en het testen kon een paar jaar later al beginnen. In 1957, 4 jaar na de start van het project, werd de S-75 bekend gemaakt aan het publiek tijdens de jaarlijkse Meiparade in Moskou.
In ditzelfde jaar begonnen de Sovjets met het op grote schaal volbouwen van de Sovjetunie met de raketsystemen, waarbij de systemen in de loop der jaren steeds meer upgrades ontvingen. De S-75 was overigens nooit bedoeld om de S-25 Berkut-raketsystemen op complexen rond Moskou te vervangen, maar in de jaren na 1957 werden alle lange-afstands-luchtafweerkanonnen, zoals de 130 mm KS-30 en 100 mm KS-19 vervangen door de Dvina. Tussen 1958 en 1964 lokaliseerden Amerikaanse inlichtingendiensten meer dan 600 S-75-complexen in de Sovjetunie. Deze complexen hadden de neiging om clusters te vormen rond dichtbevolkte gebieden, industrieparken en overheidscentra. Er werden ook clusters van S-75-systemen aangelegd rondom verwachte routes van Amerikaanse bommenwerpers richting het Russische binnenland. Halverwege de jaren 60 was het S-75-project voltooid, met mee dan 1000 operationele complexen verspreid rondom de Sovjetunie.
Locaties van S-75-complexen in de voormalige Sovjetunie. De clustervorming rond steden etc... is hier goed te zien.
Naast de Sovjetunie werden er ook S-75-batterijen in Oost-Duitsland geplaatst als bescherming voor Sovjettroepen die in het land gestationeerd waren. Later werd het systeem ook verkocht aan het grootste deel van de landen van het Warschaupact. Verder is het systeem ook aan Noord-Korea, China en Noord-Vietnam geleverd.
Een Oost-Duitse V-750 op zijn transporttrailer, getrokken door een ZiL-131.
InzetHet incident met de U-2 van Francis Gary Powers in 1960 was het eerste bekende succes voor de S-75, maar het eerste geboekte succes van het systeem was echter al een jaar eerder gebeurd. Een Taiwanese Martin RB-57D Canberra werd tijdens een verkenningsmissie door een Chinese S-75 neergehaald in de buurt van Beijing op 7 oktober 1959. In de jaren die erop volgden zou de Taiwanese luchtmacht nog vaker het slachtoffer worden van de S-75, waarbij zowel meerdere RB-57's en drones neergeschoten zouden worden. Op 1 mei 1960 werd de U-2 van Gary Powers boven een testgebied van de S-75 in Sverdlovsk neergeschoten. Er werden in totaal 14 raketten afgeschoten op Powers, waarbij de eerste raket de U-2 raakte en vernietigde, terwijl een deel van de overige 13 raketten een hoogvliegende MiG-19 neerhaalde, die in achtervolging met de U-2 was. Bovendien schoten Chinese S-75's nog eens 5 Taiwanese U-2's neer.
Tijdens Cubacrisis werd nog een U-2, bestuurd door Rudolf Anderson, neergehaald boven Cuba door een S-75 in 1962.
De resten van de U-2 van Powers.
In 1965 vroeg Noord-Vietnam de USSR voor hulp tegen de Amerikaanse lucht-overmacht, mede doordat het Vietnamese luchtafweersysteem niet in staat was om de hoogvliegende jets neer te halen. De Sovjets stonden in eerste instantie niet te springen om de S-75 te leveren aan de PAVN, omdat dit de kans enorm vergrootte dat een raketsysteem in Amerikaanse handen zou vallen. Dit zou voor de Sovjets fataal zijn, omdat het raketsysteem in die tijd nog uniek in zijn soort was. De bouw van de complexen begon in begin 1965, iets wat de Amerikanen zo goed als direct in de gaten hadden.
Een Noord-Vietnamese raketbasis in vol bedrijf. Je ziet ook enkele tractor-trailers met raketten rondrijden, en op de voorgrond een truck die net zijn raket gelost heeft.
Op 24 juli 1965 werd een Amerikaanse F-4C Phantom door een SA-2 neergehaald. De VS reageerden 3 dagen later met het op grote schaal bombarderen van in aanbouw zijnde S-75-complexen onder Operation Iron Hand. Als gevolg hiervan werden de meeste S-75-batterijen in het gebied rond Hanoi-Haiphong aangelegd, omdat dit gebied vanwege politieke redenen niet aangevallen werd.
De Dvina is wereldwijd gebruikt, vooral in het Midden-Oosten, waar Syrië en Egypte de raketsystemen gebruikten als verdediging tegen de Israëlische luchtmacht. Het laatste bekende succes van de S-75 was waarschijnlijk tijdens Abkhazia-oorlog in 1993, waarbij Georgische raketten een Russische Su-27 neerschoten boven Gudauta.
Een Syrisch rakettransport tijdens de Yom Kippur-oorlog.
Vervangende systemenDe Sovjets begonnen in de jaren 80 met het vervangen van de inmiddels verouderde S-75 door het superieure S-300-systeem. In andere landen wereldwijd bleef de S-75 echter in dienst, met tot op de dag van vandaag zo'n 35 landen waarbij de S-75 nog in actieve dienst is. Vietnam en Egypte hebben het grootste S-75-arsenaal met beide zo'n 280 raketten, North Korea met 270, en Polen met 240 raketsystemen. De Chinezen hebben op hun beurt de HQ-2, een verbeterde S-75, die nog op redelijk grote schaal ingezet wordt.
Een Egyptische S-75.
Kaart van landen met de S-75 in dienst, met huidige gebruikers in blauw en voormalige gebruikers in rood.
OrganisatieDe S-75 is normaal gesproken georganiseerd in een regimentenstructuur met drie onderliggende bataljons. Het hoofdkwartier van het regiment bedient de "early-warning"-radars and coördineert de bataljons. The bataljons beschikken op hun beurt over een aantal S-75-batterijen met bijbehorende radarsystemen en raketbevoorrading.
ComplexindelingElk bataljon beschikt over 6 enkelrails lanceersystemen voor de V-750-raketten, die ongeveer 60 tot 100 m van elkaar af geplaatst zijn in een typisch zeshoekig "bloem" patroon, waarbij de radars and stuursystemen in het midden van de bloem geplaatst werden. Dit kenmerkende bloempatroon zorgde ervoor dat de raketcomplexen eenvoudig te herkennen waren op luchtfoto's. Daarnaast werden er meestal nog eens zes raketten op aanhangers opgeslagen.
Een typisch S-75-bataljon. Je ziet duidelijk het kenmerkende "bloem"-patroon in het complex. In de binnenste ring staan de meeste radarsystemen en het commandocentrum, en in een tweede ring staan de S-75's opgesteld. Op de bovenste foto zijn rechts-en linksboven nog twee inhammen te zien met ieder twee witte vlakken erin. Dit zijn de opslagplaatsen voor extra raketten, die al op hun trailers zijn gemonteerd. Over de trailers zijn witte doeken gespannen, en over de hele inham zijn camouflagenetten gehangen.
RaketEen vermoedelijk Iraakse S-75 vuurt een raket af.
De V-750 is een tweetrapsraket bestaande uit een vastebrandstof-booster en een tweede trap met kerosine als brandstof. De booster brandt ongeveer 4–5 seconden, en de hoofdmotor zo'n 22 seconden. In die tijd heeft de raket een snelheid van ongeveer Mach 3 bereikt. De booster heeft vier grote vinnen om de grove bewegingen van de raket te sturen, waarbij de tweede trap kleinere vinnen heeft om de raket preciezer bij te kunnen sturen.
De verschillende delen van de V-750.
De raket heeft normaal een springlading van 195 kg bij zich, met zowel een nabijheids-, contact-, and commando-ontsteking. De explosieve kop heeft een dodelijke radius van ongeveer 65 m op lage hoogte, maar op hogere hoogte kan deze radius als gevolg van de ijlere lucht wel 250m zijn. De raket zelf is ongeveer tot op 75m nauwkeurig. Heel nauwkeurig is dit niet, en dit verklaart ook waarom er meestal 2 raketten per salvo afgeschoten werden. 1 versie, de SA-2E, bevatte echter een nucleaire lading van 295 kg, wat gelijkstond aan een conventionele lading van 15 Kiloton.
Het bereik van de V-750 is ongeveer 45 km), met een maximum vlieghoogte van ongeveer 20 km.
RadarDe S-75 wordt voornamelijk gebruikt in combinatie met het "Spoon Rest" early warning-radarsysteem, met een bereik van ongeveer 275 km.
Het "Spoon Rest" beschikt over vroege detectie van naderende vliegtuigen, waarna de gegevens doorgegeven worden aan de "Fan Song" radar.
Deze radarsystemen hebben een kleiner vereik van zo'n 65 km, en wordt gebruikt om preciezere gegevens van het vliegtuig te bepalen, zoals locatie, hoogte en snelheid. Het "Fan Song"-systeem bestaat uit 2 antennes die op 2 verschillende frequenties werken. De ene antenne levert extra informatie over de elevatie (verticale component), en de andere antenne meet de azimut (horizontale component, ook wel kompasrichting genoemd). De Fan Song is het centrale radarsysteem in deze hele opstelling, deze radar zal uiteindelijk ook de gegevens gebruiken om de S-75 aan te sturen.
Schematische uitleg van de werking van de Fan Song.
Hoofdkwartieren van S-75-regimenten hebben naast het Spoon Rest-systeem ook een "Flat Face" lange-afstands C-band radarsysteem en een "Side Net"- hoogtezoeker.
De Flat Face en Side Net-radarsystemen.
Informatie van deze radars wordt vanuit het regiment naar de Spoon Rest-bedieners in de verschillende bataljons verstuurd om zo het zoeken naar vijandelijke vliegtuigen te coördineren.
Soms werd dit systeem ook nog in combinatie met de "Low Blow"-radar gebruikt. Zoals de naam al vertelt, is dit systeem ontworpen om laagvliegende vliegtuigen bij slechte weersomstandigheden op te pikken en door te geven aan de Spoon Rest- en Fan Song-radars.
De "Low Blow"-radar.
Optelling van een gebruikelijk radarcomplex. Voorop is de Side Net-radar te zien, met daarachter de Spoon Rest. Helemaal achteraan is de Fan Song opgesteld.
Diagram van de belangrijkste systemen van een S-75-bataljon. De Low Blow, Side Net en Flat Face-radars zijn hier niet op afgebeeld, omdat deze alleen bij de regimentslocaties aanwezig waren.
ZiL-157De ZIL-157 is een 2 1⁄2-tons 6x6 truck, geproduceerd in de Sovjet-Unie. De ZIL-157 was de standaard truck in het Sovietleger, totdat hij vervangen werd door de ZIL-131 en de Ural-375-serie, die samen met de GAZ-66 de ZIL-157 vervingen. Het Chinese leger, het PLA, heeft de ZIL min of meer gekopieerd en onder de naam CA-30 zelf geproduceerd. (Hier straks overigens meer over). Deze truck is pas in de jaren 90 buiten dienst gehaald in het Chinese leger, maar de ZiL-157 rijdt nog in veel andere landen nu nog steeds rond. Dit is het gevolg van de lange periode waarin de ZIL-157 in productie geweest is, waarbij hij naar vele Sovjetgezinde staten geëxporteerd is.
De ZIL-157B is een variant die gebouwd is om trailers te trekken. Hierbij is de laadbak verwijderd, en is er een heavy-duty-koppelschotel voor in de plaats gemonteerd. Deze ZIL-157B is ook gebruikt om de trailers met V-750-raketten te vervoeren naar het S-75 "Dvina" (beter bekend onder de NAVO-naam SA-2 "Guideline") luchtafweergeschutsysteem.
Een Egyptische en een twee Russische ZiL-157's, beide uitgerust met een V-750 op een trailer.
De trailer zelf is overigens niet bedoeld voor het afschieten van de raketten, het is puur bedoeld als herlaadsysteem.
De rail op de trailer, waar de V-750 op ligt, kan 90 graden draaien, waarbij de raket over de rail de rail van de S-75-lanceerder op geschoven kan worden. De raket wordt dan gevuld met brandstof door een aparte brandstoftender, ook vaak op basis van de ZIL. Dit zelfde systeem, samen met de ZIL-157B, is ook bij de Scud-raketsystemen gebruikt, waarbij de raket hier overigens via een Ural 375 met kraan op zijn plek gehesen werd in plaats van via de rail.
De tweede trap van de V-750 wordt gevuld met kerosine.
Nu even terug naar het Chinees/Russisch-verhaal, met wat info over de CA-30.
De Jiefang CA-30 is militaire truck die op grote schaal door het Chinese leger werd gebruikt. Het is een kopie van de ZIL-157, en op een aantal details zijn de trucks ook identiek. De verschillen zijn de vorm van de voorspatborden, de grille van de radiator, de zijschotten van de motorkap en het koppelschotel.
In de jaren 50, kreeg China grote steun van het Sovjetleger bij het opbouwen van hun zware industrie. Een van de projecten onder dit plan was het opzetten van de First Automobile Works (FAW)-fabriek. Hier werden al snel, onder de naam CA-10 en CA-30, kopieën van de Russische ZiL-150 en 157 gebouwd.
De trucks zijn mechanisch gezien identiek aan elkaar, er zijn alleen wat uiterlijke verschillen tussen de twee. Bij alle foto's is de Zil de bovenste truck, en de CA de onderste.
Het eerste verschil is gelijk het duidelijkste, de ZiL heeft ronde voorspatborden, terwijl de CA vierkante voorspatborden heeft. Deze zullen dus helemaal vervangen moeten worden. Gelukkig is het spatbord van de ZiL in feite een gebogen plaat, dus ontzettend ingewikkeld zal dat niet worden. Het is alleen de kunst om de kromming precies goed te krijgen.
Verschil 2 zit in de zijpanelen van de motorkap. Bij de ZiL zitten hier extra sluitklemmen op, maar bij de CA missen deze. Daarnaast staat er bij de CA nog iets in het Chinees op de panelen geschreven. Voor het model maakt dit overigens niks uit, aangezien deze panelen in het warme Irak zo goed als altijd weggelaten werden om zo de motor extra te kunnen koelen.
Verschil 3 heeft te maken met de voorste grill van de truck. Bij de ZiL zijn alle spijlen verticaal, terwijl de CA 1 centrale verticale spijl heeft met diverse horizontale spijlen er tegenaan. Ook hier staat er bovenop de grille van de CA iets in het Chinees. Ook dit klusje is niet het allesgemakkelijkste, maar met dunne strips Evergreen komen we een heel eind.
Ik zal voorlopig overigens nog niet beginnen met dit model, omdat ik op het moment nog midden in de examens zit. Dit verslag is ook over een periode van een week in elkaar getypt, als een soort sadomasochistische afleiding voor de examens zelf.