Aangezien ik niet weet waar ik tips en tricks het beste op het forum kan plaatsen, zet ik hem maar hier neer: (wanneer er vanuit de mods of iemand anders een betere locatie zou zijn, hoor ik het graag!)
Ik heb een hele tijd geleden een airbrush gekregen, en ben er na een lange tijd mee gestart. Iets dat me al snel opviel waren de hoge prijzen van verdunner en vooral cleaner voor de airbrush. Aangezien dit toch zaken zijn die je relatief veel gebruikt, loont het om hier een alternatief voor te vinden. Het probleem is wel; wanneer je op internet gaat zoeken op zelfgemaakte thinner of cleaner krijg je 100 verschillende bronnen met meestal ook 100 keer andere informatie. Uiteindelijk heb ik toch een samenstelling kunnen vinden die (voor mij althans) erg goed werkt, en deze deel ik dan ook graag met een ieder die hier profijt aan kan hebben en ook graag centjes overhoudt voor andere zaken
De ingrediënten:
- Ruitenwisservloeistof (bij voorkeur de blauwe "winterversie", die is iets geconcentreerder dan de roze variant)
- Demiwater (hoeft niet, kan wel; ik vermoed niet dat kraanwater een wezenlijk verschil gaat maken ten opzichte van het demiwater)
- Isopropanol/IPA: het liefst zo geconcentreerd mogelijk, ik heb 99% gebruikt
- Glycerine
- Windsor & Newton Fluid Retarder
- Windsor 7 Newton Flow Improver
De ruitenwisservloeistof en het demiwater kosten niet veel; voor 5 liter ruitenwisservloeistof heb ik €7,25 betaald, en het water kostte €2,20. Hiermee doe je praktisch een eeuwigheid, omdat de hoeveelheden zo groot zijn (10 liter in totaal). De isopropanol is iets duurder in de aanschaf, voor een literfles betaal je €4,95. De glycerine kostte €6,11 per liter. De twee Windsor & Newton-vloeistoffen zijn het duurst, maar hier heb je ook het minst van nodig. Dit zijn eigenlijk meer additieven voor de kunstwereld, en hier gebruik je niet meer van een paar druppel per keer voor. De flessen kosten €11,- per stuk, en per fles zit er 250ml vloeistof in.
Nu de recepten; voor de cleaner gelden uiteraard andere verhoudingen als de thinner, dus beide behandel ik apart.
Thinner: Bij de recepten wordt vaak gerekend met verhoudingen in plaats van hoeveelheden; dit maakt verder niet uit, omdat het met dit soort spul toch niet op de druppel precies komt. Ik heb de volgende verhoudingen aangehouden:
- 2/3 deel demiwater
- 1/3 deel isopropanol
- 10ml Flow Improver
- 10ml Fluid Retarder
Deze hoeveelheden gelden voor een halve liter thinner, de hoeveelheden kan je natuurlijk altijd terugrekenen naar een hoeveelheid die je zelf gebruikt.
Ik heb de verhoudingen tijdens het mengen teruggerekend naar hoeveelheden (in dit geval voor een totaal van 500ml), en dan kom je uit op de volgende hoeveelheden:
- 320ml demiwater
- 160ml isopropanol
- 10ml Flow Improver
- 10ml Fluid Retarder
Nogmaals; het is niet nodig om je vast te pinnen op deze hoeveelheden, het is gewoon eenvoudiger afmeten tijdens het mengen wanneer je een hoeveelheid hebt in plaats van een verhouding.
Voor degenen die zich afvragen; "waar zijn die additieven nu goed voor?"; deze vloeistoffen zijn vanuit de kunstwereld populair om de droogtijd en vloeigedrag van de verf te manipuleren. De naam zegt het eigenlijk al; de Flow Improver zorgt voor het vloeigedrag, en de Fluid Retarder beïnvloedt de droogtijd. Bij acrylverf zijn beide eigenschappen vaak vrij weinig aanwezig (met name de droogtijd is vaak zeer kort), en met het bijmengen van deze twee vloeistoffen krijgt de verf net wat langer de tijd om zichzelf vlak te leggen op het werkstuk voordat het droogt.
Cleaner:Ook hier zijn oorspronkelijk de verhoudingen gegeven:
- 1/2 deel demiwater
- 1/2 deel ruitenwisservloeistof
- 1/10 deel isopropanol
- 10-20 druppels glycerine
Hier is het wat lastiger om te werken met de verhoudingen, omdat alles bij elkaar opgeteld een beetje meer is dan 100%
Ook hierbij heb ik dus alles omgerekend naar ml's, en dan krijg je de volgende receptuur:
- 225ml demiwater
- 225ml ruitenwisservloeistof
- 45ml isoopropanol
- 10ml glycerine
Hier is de glycerine als het ware het additief; het spul zorgt ervoor dat de cleaner wat beter door de airbrush geschoten wordt (het spul verzacht de cleaner als het ware ietwat).
Ik heb de twee goedjes in flessen van 350ml gedaan. Deze flessen zitten normaal vol met lenzenvloeistof (ik ben nogal bijziend en heb die dingen nogal hard nodig
), en iedere paar maanden komt er wel zo'n fles leeg. Voor dit doeleinde zijn ze ideaal, zorg er wel voor dat je ze goed uitspoelt wanneer je als mede-lenzendrager de flessen er zelf ook voor zou willen gebruiken.
Maar wat kost dit nu eigenlijk?
Uiteraard heb ik er ook de rekenmachine bijgepakt om te kijken wat het nu echt scheelt ten opzichte van de "echte" thinners en cleaners. Voor een halve liter thinner ben ik ongeveer €1,99 kwijt (14 cent aan demiwater, 97 cent aan isopropanol en 44 cent per additief), en de cleaner kost nog net geen euro per halve liter; €0,96 (10 cent aan demiwater, 33 cent aan ruitenwisservloeistof, 22 cent aan isopropanol en 31 cent aan glycerine).
Scheelt toch een hoop met de AK/Mig-spulletjes.
Ik heb de spullen bij een aantal winkels gekocht:
De isopropanol en de glycerine heb ik bij
https://www.deoplosmiddelspecialist.nl/ besteld; het wordt gewoon opgestuurd, maar ik meen dat er wel een maximale hoeveelheid is aan chemicaliën die met de post verstuurd mogen worden. De ruitenwisservloeistof en het demiwater komen van een bouwmarkt in België; een beetje bouwmarkt in Nederland heeft dit ook wel op voorraad, het kan misschien wel iets duurder zijn. De Windsor & Newton-vloeistoffen heb ik moeten bestellen bij een kunsthandel; online zijn ze niet altijd even makkelijk te vinden, maar de betere kunsthandel kan ze vaak voor je bestellen.
Kortom; het loont zeker om eens zelf aan de slag te gaan met het maken van thinner en cleaner, met de hoeveelheden die ik hier nu heb staan kan ik praktisch een eeuwigheid vooruit. Het kost wel iets meer om de materialen bij elkaar te zoeken, maar hiermee kun je ook gelijk een heel aantal liters bij elkaar mengen. Hou je toch weer wat geld over om aan de verf te spenderen.
(ik heb de hele procedure overigens ook uitgeschreven op papier, mocht ik in het verhaal iets vergeten zijn is het hieronder op papier altijd nog te vinden:)