Allemaal gefeliciteerd. De blauwe zwaan is 100 jaar.
Royal BlueVandaag is het precies 100 jaar geleden dat KLM werd opgericht. Een mooie gelegenheid om eens in te gaan op het KLM blauw. Een deel van het onderstaande is al benoemd in het draadje van de NLM F-28, maar misschien is het leuk om het hier samen te vatten met wat afbeeldingen. Dit ter referentie voor de projecten die gaan komen.
Het is slechts mijn analyse en ieders kleur- en verfkeuze hangt natuurlijk af van eigen interpretaties en smaak.
KLM donkerblauw jaren ‘50Voor de C-47 heb ik decals van Dutch Decals gebruikt. Ik zou de definitie van het blauw uit die tijd niet weten, maar op het oog heeft DD gekozen voor een zeer gelijkende kleur (en ze staan erom bekend accuraat tewerk te gaan). Om rondingen af te werken heb ik kleuren gemengd tot ze exact gelijk waren aan de decals en dat kwam neer op 3/4 Tamiya X-3 + 1/4 Tamiya XF-8, 50% verdund met X-20.
Als het is opgedroogd komt het 100% overeen.
KLM oud blauw jaren ’70 en ‘80Vanaf begin jaren ’70 tot begin jaren ’90 zijn de daken van de KLM vliegtuigen licht blauw met een brede blauwe bies langs de ramen.
De exacte kleur oud blauw kan ik niet verifiëren. De meest aannemelijke definitie is PMS 2985 (RGB 91, 194, 231). Meer rood, dus iets lichter en meer turkoois van uitstraling.
Xtra color 302 lijkt op het oog het beste in de buurt te komen.
Ook de definitie van de donkerblauwe band blijft gissen. Naar alle waarschijnlijkheid is de kleur donkerblauw ook aangepast in 1991. Uit een ANP bericht van 16 november 1991: “Er blijven wel twee tinten, maar die zijn ‘dieper’ van kleur”. Op het oog is de kleur donkerblauw vóór 1991 een fractie donkerder.
- Voor de NLM F-28 heb ik Tamiya XF-8 (RGB 40, 76, 124) gebruikt om de decals bij te werken en dit was een nagenoeg perfecte match zonder te hoeven mengen.
- Voor de KLM DC-10 heb ik Revell 350 (Lufthansa blauw) gebruikt (RGB 0,31,82) en dat was achteraf gezien een fractie te donker en te weinig turkoois.
boven voor 1991, beneden na 1991.
KLM nieuw blauw vanaf 1991Niet vanaf 1996, zoals op het potje Xtra color 312 vermeld staat, maar vanaf 1991 werden nieuwe kleuren blauw geïntroduceerd. De hele omkleuring van de vloot was gereed in 1996 (misschien vandaar de vermelding). Ook al is de belijning in de loop van de tijd gemoderniseerd (2002 dunne donkerblauwe bies, 2014 de ‘dropnose’ of ‘wave’), de definities van het blauw bleven dezelfde:
- lichtblauw PMS 299C (RGB 0, 161, 221)
- donkere band PMS 541 (RGB 0, 60, 113)
Ook werd vanaf nu het logo op de staart in één kleur uitgevoerd.
To the test:
Uit pure nieuwsgierigheid heb ik een aantal tinten blauw eens getest in vergelijking met decals en in vergelijking met de werkelijkheid.
Licht blauw:
- Xtra Color 302 perfect match oude licht blauw (aannemelijk doordat deze enigszins turkoois oogt).
- Xtra Color 312 ‘perfect match’ nieuwe licht blauw (ik onderbouw zo dat dit niet zo is, ook als hij 25% in saturatie wordt teruggebracht).
- Revell 50 (gelijk aan Humbrol 47) = RAL5012 (RGB 59, 131, 189). Door het vele rood, zal deze te donker en te azuur ogen voor KLM blauw. De kleur lijkt wel prachtig overeen te komen met het lichtere SABENA blauw van eind jaren ’80.
- Tamiya X14 (TS-10) ‘French Blue’ (gelijk aan Humbrol 48) = PMS 313 (RGB 30, 153, 195). Door dat deze minder rood heeft dan het oude blauw, komt deze dicht in de buurt van het huidige blauw. Als je het proefstukje tegen de romp van een vers gespoten KLM B777 houdt zie dat X-14 een fractie te rood is, maar verder een prima match oplevert. Als de kleur ongeveer 25% wordt teruggebracht in verzadiging en helderheid, hou je ook rekening met het schaaleffect. Ergens hier tussen ligt de ideale overeenkomst met het huidige Royal Blue.
Indigo blauw:
- Tamiya XF-8 (Revell 56 en Humbrol 25) = RGB 40, 76, 124. Doordat deze kleur meer rood heeft dan PMS 541, zal het donkerder ogen. Het lijkt aardig overeen te komen met de kleur donker blauw van voor 1991.
- Humbrol 14 = RGB 0, 93, 173. Deze heeft meer groen en blauw in zich dan PMS 541. Het komt heel dicht bij de decals die Revell gebruikte voor de 1/144 KLM 747-400 (No. 04222) uit 1994. Gezien de toepassing van een enkele kleur blauw in het staartlogo, is bij dit model gekeken naar de nieuwste kleuren.
In de praktijk blijkt dit dat deze verf iets lichter oogt dan op het werkelijke toestel. Door H14 te gebruiken zonder verdere menging, houdt je rekening met het schaal effect.
Het donkerblauw van voor 1991 komt nog het beste overeen met XF-8, alleen zou het iets blauwer gemaakt moeten worden. Misschien een combinatie met een druppeltje X-14?
Het donkerblauw van na 1991 lijkt prima overeen te komen met H14. In elk geval lijkt het een goede keuze in verband met het schaal effect.
De nieuwe lichtblauwe kleur van de logo letters (PMS 299) in combinatie met X-14.
Even een zijstap: SABENA licht blauw van eind jaren '80 lijkt, af te gaan op een redelijk accuraat model, goed overeen te komen met Revell 50.
En het proefstukje op de huid van een recent gespoten KLM toestel. X-14 is net een tikkie te donker.
Het zelfde proefstukje op de donkerblauwe band laat zien dat H14 eigenlijk iets te licht is.
ConclussieBrad Shinn, in mijn ogen een van de meest inspirerende airliner bouwers op het internet, gebruikt ongemengd Tamiya TS-10 voor KLM licht blauw.
Malair, in mijn ogen een van de meest vaardige airliner bouwers op ons mooie forum, gebruikt Xtra Color 312 (correct me when wrong Martijn). Beide resultaten zijn verbluffend mooi en realistisch.
Kortom; er is geen goed en fout in de toepassing van kleuren. If it looks right, it is right!
VJ