Allemaal een gelukkig nieuwjaar!
Een nieuw jaar, een nieuw onderwerp. En wel van een hele oude kist waar nog slechts een paar van vliegen. Toch komt er in 2017 zowaar een vliegend toestel bij! De Curtiss C-46 ‘Commando’ vervult namelijk zo’n unieke rol dat geen enkel ander toestel de oude ‘Flying Whale’ kan vervangen.
Van de 3.181 exemplaren gebouwd bestaan nu nog ongeveer 70 toestellen. Daarvan waren er in 2016 nog 6 actief: 1 museumexemplaar (N78774 ‘Tinker Belle’) en 5 in commerciële dienst. Bij Everts Air in Alaska zijn dat N54514, N8748B, N1822M en N1837M en bij Buffalo Airways in Canada is dat C-FAVO. Buffalo had tot de crash van C-GTXW (
https://aviation-safety.net/database/re ... 20150925-0) in 2015 twee C-46’s in gebruik voor de toevoer van levensmiddelen naar de afgelegen gebieden in de Northwest Territories (NWT). Momenteel wordt de buiten gebruik gestelde C-GTPO gerestaureerd naar vliegwaardige staat om weer een tweede vliegend exemplaar beschikbaar te hebben.
De C-46 is de grotere broer van de C-47 Skytrain. Vlak voor WO2 is het toestel ontworpen als passagiersvliegtuig voor 36 passagiers, voorzien van een drukcabine. De “double-bubble” romp is bedoeld om de krachten van de drukcabine te kunnen verwerken. Door het uitbreken van de oorlog en het ontbreken van een geschikte drukregelaar heeft geen enkele C-46 echter ooit met een werkende drukcabine gevlogen. Het was het eerste toestel met een ‘8-shape’ romp, dat de basis zou vormen voor de rompontwerpen van de Boeing-377, model-707 en de DC-8 en 9 series.
Vanwege de bestuurbaarheid na motoruitval werden bij het CW-20 prototype twee vertical stabilizers gemonteerd; elk één in het verlengde van de propwash van de motoren. Men koos uiteindelijk toch voor één grote vertical stabilizer vanwege de betere vliegeigenschappen bij lage snelheid. Daardoor is ‘The Dumbo-Jumbo’ bijzonder zijwind gevoelig. Het is sowieso een draak van een toestel. Vliegen schijnt te gaan mits je redelijk getrainde armen hebt, starten en landen is een uitdaging, maar taxiën is een regelrecht drama: de ‘Curtis Calamity’ wil alle kanten op, behalve rechtuit.
De C-46 heeft slechts twee radiaal motoren, wat in 1938 opvallend was voor zo’n groot toestel. Het was bij introductie zelfs het op één na grootste tweemotorige vliegtuig ter wereld, op de Martin PBM Mariner na. Het toestel is qua afmeting groter dan de B-17 of de B-24. De C-46 kan dan ook 7 ton vracht vervoeren tegen 3 ton in de C-47, met een beduidend hogere snelheid over een twee keer grotere afstand. Het vermogen van de twee R2800 motoren zorgde ook voor voldoende performance in de ijle lucht op hooggelegen luchthavens. Daarom was de C-46 tot in de jaren ‘80 de standaard Skytruck vanaf La Paz, Bolivia (het hoogst gelegen vliegveld ter wereld).
Daar staat tegenover dat het brandstofverbruik van de C-46 veel hoger ligt dan dat van de C-47. High octane brandstof wordt bijna niet meer geleverd en is peperduur.
Toch is de C-46 het enige toestel dat de geïsoleerde nederzettingen van Alaska en Canada NWT kan bevoorraden. De locaties zijn te ver afgelegen voor de C-47. Het moderne alternatief, de C-130 Hercules, is te zwaar voor de geïmproviseerde landingsbanen op bevroren meren. En de het zeer robuuste onderstel van ‘Miss Piggy’ kan de diepe geulen en ijsbrokken op zo’n baan prima aan. En ach, de enige reden dat deze afgelegen locaties bestaan zijn de daar aanwezige diamant- en goudmijnen, dus voorlopig zullen maatschappijtjes als Buffalo wel blijven doorgaan met hun bushwerk. En ook met de C-46, want de Ice Pilots kunnen niet zonder.
Williams BrothersHet model is geen “shake and bake” kit, maar het is wel de enige 1/72 C-46 kit beschikbaar. Grainger and Larry Williams maakte de mallen voor dit model in de jaren ’70 en bleven deze in kleine oplagen produceren tot 1988. Inmiddels zijn de broers overleden en de familie zag het niet zitten om de zaak over te nemen. ‘Williams Brothers Model Products’ is daarom in 2005 verkocht aan Brett Industries, Inc van Daniel Brett uit Texas. Sinds Augustus 2005 worden de modellen in beperkte oplagen uitgegeven in grijs, redelijk zacht styreen dat is verpakt in een kartonnen doos. De distributeur is Mel Bromley van S&M models dat zich toelegt op het uitgeven van oude Britse model kits.
De kit is op een paar punten verbeterd ten opzichte van de originele uitgave, maar het blijft een model dat veel aanpassingen en scratch werk vergt om er iets aardigs van te maken. De komende week zal ik posten wat er precies allemaal moet gebeuren. In elk geval zal het weer een project worden waar veel geduld voor nodig is. Ik durfde het niet eerder aan om er aan te beginnen. Of ik er nu wel klaar voor ben weet ik niet; ik ga het gewoon proberen. Of, om het te zeggen met de legendarische woorden van Ice Pilot Arnie Schreder: “Hold onto your hats, boys!”
VJ