100 jaarOp 7 oktober vieren we 100 KLM. We vieren ook dat het 21 juli exact 100 jaar geleden is dat Tony Fokker de NV Nederlandsche Vliegtuigenfabriek oprichtte. Dat was vlak voor Plesman 'zijn' Eerste Luchtvaart Tentoonstelling Amsterdam organiseerde en toen al lagen de twee heren elkaar niet: "Tussen al die Fransen, Engelsen en Italianen was Fokker als deelnemer niet echt welkom (...). Dat Hollandse bedrijf kon niet geweigerd worden. De naam Fokker was alleen te vinden op een vliegtuig dat rondvluchtjes deed." Zo was recent te lezen in een prachtig artikel in Verenigde Vleugels (een aanrader!).
Ook al nam KLM op 28 oktober 2017 roerend afscheid van de laatste Fokker (een F28 mark 070, die we ook wel F70 noemen), de liefde tussen beide heren ging niet diep. Na de spanningen rond de ELTA leverde Fokker in zijn gloriedagen inderdaad de eerste toestellen aan Plesman. Maar toen de metalen vliegtuigen kwamen en Fokker het naliet om te innoveren, moest Plesman niets meer hebben van de F20 en de F.36.
Fokker moest de ontwikkelingskosten zelf maar dragen en de samenwerking was verpest. Fokker ging bijna ten onder en er was overheidssteun nodig om te overleven...
De eerste Fokker in KLM kleuren was dan ook pas eind jaren '60 een feit, bij de introductie van de Friendship bij de NLM. Ook al vloog het prototype van de F27 in KLM kleuren, Plesman moest die kist niet in zijn koninklijke vloot. De eerste Fokker met de letters KLM op de staart was er pas weer in 1989, bij de introductie van de Fokker 100. En dat was ook al geen succesvolle 'fellowship'
.
Citaat:
"De zuinige bestelling van de Fokker 100 die KLM eind jaren tachtig na lang twijfelen deed, was bovendien opgedrongen door de Nederlandse regering, die probeerde het wankelende Fokker een kontje te geven. KLM wilde eigenlijk liever van Fokker af," zegt Valette. "Ze had eind jaren tachtig zowel de Fokker 100 als de Boeing 737 als een soort tussenpaus besteld.De maatschappij schrapte vier orders en schoof de geleverde toestellen door naar het Franse Air Littoral, waar KLM meteen een belang in nam. Maar de Fransen bleken een onbetrouwbare partner, waarna de toestellen als scheidingskinderen uiteindelijk weer werden doorgesluisd naar een andere KLM-dochter, Air UK.
PH-CHNBovenstaande is een quote uit het parool van 28 oktober 2017. Aan het woord is Charley Valette, laatste vlieger op de Fokker 70 en mede-auteur van een afscheidsboek voor de KLM-Fokkers. Valette begon zijn carrière op de F-28 bij de NLM en zo is het bruggetje gemaakt naar de Fellowship PH-CHN: een van de 7 toestellen die voor de NLM hebben gevlogen. PH-BBV en PH-SIX waren tijdelijke inhuur toestellen, de vaste vloot bestond uit PH-CHB, PH-CHD, PH-CHF, PH-CHI en na het verongelukken van de laatst genoemde was de PH-CHN haar vervanger.
Jaren '80 NLM Cityhopper kleuren
Vanaf 1991 veranderde de naam naar KLM Cityhopper.
Citaat:
PH-CHN s/n 11176
Fokker F28 Mark 4000 Fellowship
- 14.07.1982 Fokker BV, Schiphol-Oost. PH-EXU
- 03.08.1982 KLM NV, Amstelveen. PH-CHN "Belfast"
- 10.06.1996 Aircraft Financing and Trading BV, Amsterdam.
- 11.06.1996 Air Ostrava (basic Cityhopper kleuren) OK-MEO
- 06.02.1997 Merpati Nusantara Airlines, PK-MSX
- 21.07.1998 Montenegro Airlines, YU-AOI
- 20.07.1998 Inschrijving doorgehaald.
- 14.06.2000 als N800DH opgeslagen op Woensdrecht.
- 13.06.2014 overgedragen aan de Aircraft Maintenance & Training School te Hoogerheide als lesmateriaal voor studenten
voorbereidingen voor plaatsing in de hal van Aircraft Maintenance & Training School. Door het verwijderen van staat, rechter vleugel en rechter motor is waarschijnlijk het misverstand ontstaan dat het gehele toestel is gesloopt. (foto: Pieter van 't Hof, Woensdrecht, 3 juni 2013)
Hier staat de PH-CHN rechts op de foto.
En de eindfoto's:
En met haar partner in crime in het Europese luchtruim van de jaren '80, de DC-9.
De F-RSIN kit is een prima 2nd best als de Authentic Airliners resin kit niet leverbaar is. Er moet wel het een en ander aan verbeterd worden, met de neus als meest opvallende deel. Ik ben over het merendeel tevreden, maar de neussectie is en blijft iets te lang. Ook na mijn aanpassingen.
Op naar meer moois in de budy build '100 jaar KLM'!
VJ