Hoi Vincent,
Dat is inderdaad een lastige techniek om onder de knie te krijgen. Ik word zelf ook vaak jaloers als ik zie hoe strak sommigen hun automodellen spuiten. Vliegtuigen zijn daarin toch een stuk vergevingsgezinder.
Uiteindelijk zal iedereen het toch een beetje op z'n eigen manier doen. Een goede spuitbeurt is van nogal wat factoren afhankelijk en dan nog is het soms een kwestie van een beetje geluk hebben.
Wat voor spullen gebruik je? Welke airbrush setup, en welke verf? Wat is de omgeving waarin je spuit?
Hier een aantal basisregels aangevuld met wat eigen ervaringen. Misschien heb je er wat aan.
Ik ga hier even uit van de volgende setup: dual action airbrush (spuitpistool met naald) met een regelbare compressor. Wanneer je dat niet hebt, raad ik je echt aan dit te overwegen. Er zijn hele goede modelbouwers die het met minder ideale spullen doen (single action spuitje op een drukfles) of alles gewoon met de kwast doen, maar het maakt het allemaal gewoon een stuk moeilijker. Ik heb zelf een Harder & Steenbeck Ultra spuitpistool (€70) met een compressortje van HBM machines (€80). Wel had ik hiervoor ook nog een verloopnippel nodig a €10 om de boel aan elkaar aan te sluiten. Ik ben daarvoor goed geholpen bij Airbrush Services Almere.
- Verf verdunnen tot melkdikte. Alles dikker dan dat zal vrijwel nooit resulteren in een spiegelgladde laklaag. Verder is het belangrijk dat de verf goed is doorgeroerd en vrij is van klontjes en brokjes. De nozzle van een airbrush verstopt behoorlijk snel.
- Als de airbrush sputtert of anderszins niet meewerkt, probeer ik altijd eerst of hij het met alleen oplosmiddel wél doet (water, terpentine, thinner, ligt eraan welke verf je gebruikt). Zo ja: dan ligt het probleem bij de verf.
- De druk waarop je spuit is belangrijk. Wanneer je persluchtflessen gebruikt is deze niet te stellen. Bij de meeste compressoren wel. Wanneer ik een flinterdun laagje chroomverf wil spuiten, zet ik de druk op 1 tot 1,5 bar. Bij normale spuitbeurten zit ik op 2 tot 3. Bij net wat te dikke primer misschien 3,5. Hoger kom ik eigenlijk niet.
- De ideale spuitafstand varieert per gebruikte verfsoort en gewenst effect. Over het algemeen kun je stellen dat een te kleine spuitafstand snel leidt tot ophopingen van verf en 'zakkers' (anderen noemen het 'druipers' maar dat vind ik echt het ranzigste woord ever). Een te grote spuitafstand heeft tot gevolg dat de verf in de lucht al deels opdroogt en korrelig op het model aankomt: een zgn. 'sinaasappelhuidje'. Meestal zit je op een centimeter of 10 tussen je model en de nozzle van je spuit.
Natuurlijk is het dan ook weer zo dat, hoe dunner de verf, hoe groter je de spuitafstand kunt maken en hoe sneller je grote oppervlakken gespoten krijgt. Wanneer je kleine details wilt spuiten kun je de spuit ook best heel dichtbij houden; zorg er dan weer voor dat je de trekker van de airbrush niet te ver naar achteren trekt.
- Een mooie laklaag zet je niet in één haal van je airbrush op het model. Bepaalde kleuren dekken een heel stuk beter dan andere. Matgrijs lijkt altijd na één laagje al te dekken, waar je dat met glanzend wit echt niet gaat lukken. Het gebruik van grondverf (primer) is aan te raden. Primer zorgt ervoor dat je goed kunt zien of het model inderdaad zo strak is afgewerkt als je hoopte, zorgt voor een goede hechting van de verf en biedt een egaal gekleurde onderlaag aan voor je verf.
Wanneer je de laklaag in de gewenste kleur gaat opbouwen, spuit je telkens een dun laagje over het model. Hierbij zorg je ervoor dat je de airbrush gelijkmatig over het model beweegt en niet te lang op één plek blijft hangen. Het dekken van de kleur is bij de eerste lagen nog niet van belang. Wanneer je het hele model rond bent begin je van voren af aan. Doordat je zulke dunne laagjes spuit, drogen ze over het algemeen snel genoeg om de volgende laag eroverheen te nevelen zodra je het model na enkele minuten 'rond' bent. Let wel op: hoe verder je bent in de spuitbeurt, en hoe beter de verf gedekt is en de uiteindelijke kleur zichtbaar wordt, hoe natter de verflaag blijft. Uiteindelijk komt er een moment dat de laklaag echt eerst moet uitharden voor je er nog meer laagjes overheen kunt nevelen.
- Het polijsten van een laklaag is voor sommige modelbouwers heel gebruikelijk waar anderen het nooit doen. Polijsten is geen middel om een matige laklaag met sinaasappelhuidje toch strak te maken. Zie het als het aanbrengen van nét dat extra level aan glans.
- Zorg dat de omgeving waarin je spuit schoon en stofvrij is. Een spuitcabine met afzuiging is héél handig, maar voor een goede spuitbeurt niet cruciaal, zolang de omgeving schoon is. Natuurlijk moet je altijd je verstand gebruiken en je realiseren dat de damp van vernevelde verf per definitie ongezond is, ook als je met verf op waterbasis werkt (al is dat laatste wel een heel stuk minder schadelijk). Zorg voor goede ventilatie en liefst ook serieuze adembescherming.
- Zorg dat je een stofvrije plek hebt waar je model kan drogen na het spuiten. Dit kan een vitrinekast zijn, maar ik gebruik zelf altijd een omgespoelde plastic opbergbak met deksel. Het deksel laat ik dan op een kiertje zodat de verf goed droogt.
Het zou goed kunnen dat er mensen zijn die het hier niet met me eens zijn, of een andere manier van werken hebben die voor hen wél werkt, dus dat lezen we vanzelf wel hieronder
Laat je in elk geval niet ontmoedigen en blijf het vooral veel doen. Echt goed kunnen airbrushen vergt jaren aan oefening. Uiteindelijk moet je ook gewoon in het diepe durven springen en die dure kit onder handen nemen. Bijzondere bouwdozen die wachten op het moment dat je jezelf goed genoeg vindt om eraan te beginnen, blijven eeuwig op de stapel liggen!
groetjes Jelle