Toen ik mijn Vickers Viscount af had was mijn interesse voor oude turboprops gewekt, en toen ik zag dat het Tsjechische Mark1 Models een 1:144 kitje uit ging brengen van dit voor mij onbekende toestel vond ik dat toch wel erg interessant!
Toen Google me daarna ook nog eens de kleurrijke exemplaren van Bahamasair voorschotelde was de koop snel gedaan. Gezien de copyrights is een foto van het toestel te vinden achter deze link: https://www.airhistory.net/photos/0000961.jpg
De andere foto's van vliegtuigen in dit verslag komen van Wikipedia/Wikimedia en zijn dus rechtenvrij.

De Hawker Siddeley HS.748 werd in de jaren '50 ontwikkeld door het Britse Avro. Het toestel was een van de vele pogingen van vliegtuigbouwers om de duizenden snel verouderende Douglas DC-3's / C-47's te vervangen. Ook de Nederlandse Fokker F-27 Friendship deed mee aan die race, en is waarschijnlijk het best geslaagd in die opzet. Andere kandidaten waren de eveneens Britse Vickers Viscount en de Japanse YS-11, en hoewel deze toestellen samen met de HS.748 duidelijk het nakijken hadden achter de Fokker Friendship, waren het succesvolle en veelzijdige toestellen met een belangrijke overeenkomst: ze werden voortgestuwd door de Rolls Royce Dart. Deze motor, vernoemd naar een pittoresk Brits riviertje, was de eerste wijd inzetbare turbopropmotor ter wereld.
Avro probeerde haar toestel te onderscheiden van de concurrentie door zo rechttoe-rechtaan te ontwerpen. In plaats van de allernieuwste systemen te gebruiken maakten ze gebruik van iets oudere maar bewezen betrouwbare techniek. Ook werd het toestel voorzien van een stevige constructie en efficiënte vleugel voor het opereren vanaf slecht uitgeruste vliegvelden met korte banen. Vlak nadat de eerste toestellen waren afgeleverd aan klanten ging Avro op in Hawker Siddeley.


Van de HS.748 zijn 380 exemplaren gebouwd. Ook zijn 37 toestellen afgeleverd voor militaire doeleinden, uitgerust met een grote naar beneden klappende laaddeur in de staart. Denk aan de Antonov 124 of de Chinook transporthelikopter! Om het naar binnen rijden van de lading te vergemakkelijken, kon deze zogenaamde 'Andover' door de achterpoten zakken.

Bahamasair is de in 1973 opgerichte luchtvaartmaatschappij van de Bahama's, een archipel van honderden kleine eilandjes in het Caribisch gebied. De oliecrisis had de enkele maatschappijen die de Bahama's aandeden genoodzaakt om heel selectief te zijn, en PanAm en British Airways hadden hun keus al snel gemaakt: die enkele toeristen die op de tropische eilandjes af kwamen gingen niet genoeg geld in het laatje brengen. Vanaf de luchthaven in de nogal Nederlands klinkende hoofdstad Nassau begon Bahamasair binnenlandse vluchten uit te voeren met een samenraapsel van kleine en iets minder kleine propellervliegtuigen. Natuurlijk zette dit weinig zoden aan de dijk, want de ambities lagen een stuk verderop op het Amerikaanse vasteland en de concurrentie lag juist nu naar adem te happen... maar de levering en financiering van de benodigde straalvliegtuigen verliep verre van soepel en Bahamasair leek geen lang leven beschoren. De enkele 737-200 en handjevol BAC 1-11's kwamen net op tijd om de begeerde lijnvluchten naar Florida op touw te zetten.


In de jaren '80 en '90 werden diverse pogingen gedaan om het netwerk uit te breiden met andere bestemmingen in Noord-Amerika, maar lucratief werd het nooit en het mag duidelijk zijn dat de maatschappij, die nog altijd bestaat, al haar bestaansrecht te danken heeft aan de steun van haar overheid. Ook het vrolijke geeloranje/blauwe kleurenschema heeft plaatsgemaakt voor een wat saaier kleurenschema, al roept het nog steeds associaties op met witte bountystrandjes!


De kit van Mark1 Models is vorig jaar uitgekomen en is voor €20 te kopen in de Luchtvaart Hobbyshop. Het is een spuitgietmodel met mooie ingegraveerde paneellijntjes en een niet al te eenvoudig landingsgestel. Transparante onderdelen heeft het niet; de romphelften zijn volledig 'blind'. Mark1 heeft al een flinke varia aan uitgaves gedaan, waaronder ook de Andover, en allemaal hebben ze een mooi decalvel met opties voor minstens twee versies. Ook zit er een kartonnetje bij met een printje van betonplaten. Erg netjes voor de prijs!
Voor plaatjes moet ik je doorsturen naar deze review aangezien ik geen foto's heb gemaakt van de sprues.

Bij het in elkaar zetten valt de kit toch een beetje tegen; de pasvorm is erg matig en pennetjes/lipjes ontbreken. Vooral bij de staartvleugels is dit erg irritant, omdat ik het niet zag zitten om deze pas na het spuiten vast te lijmen. De vleugels moeten met alle aandacht worden vastgelijmd om de juiste hoek te verkrijgen. De motoren moeten om de vleugels heen geschoven worden en ook dit past voor geen meter. Het is allemaal echt wel op te lossen, en het is geen reden om deze kit te laten liggen, ik had gewoon andere verwachtingen omdat de sprues gewoon erg strak en goed ontworpen ogen.
Vergeet ook vooral het neusgewicht niet! Dit toestel heeft een flinke neiging tot staartzitten dus wees hier niet te zuinig mee. Het is nog maar even afwachten of ik zelf wel genoeg heb gebruikt...


Na een primerlaagje heb ik de buik en vleugels gespoten in een mengseltje van wat grijze verf dat ik nog had liggen. De vleugeltips en zijkanten van de romp heb ik wit gemaakt als voorbereiding op de rest van het kleurenschema. Ook heb ik voor het eerst een poging gedaan tot 'post shading': met een iets lichtere tint grijs heb ik uit de losse pols wat vlakken ingekleurd en lijntjes opgehaald met de airbrush. Ik vond het leuker dan ik dacht en vind het resultaat best leuk, ik wil hier graag meer mee gaan experimenteren!


En toen begon het echte werk... dit was een flinke afplakklus waar wel twee volle uurtjes in zijn gaan zitten. Het lastigste was om de strookjes tape de juiste dikte te geven. Is het resultaat perfect? Nee. Ben ik tevreden met het resultaat? JA!
Ik geef verder meteen toe dat de verf net te diep oranje is geworden. Ik heb geel als basis gebruikt en heb hier steeds een beetje oranje aan toegevoegd totdat het oké leek. Ik heb dit net een keer te vaak gedaan, maar ik ga er lekker niks meer aan doen


Dan de decals! Mark1 heeft al in veel mogelijke uitvoeringen voorzien, en ook decalmakers als 26 zijn lekker bezig geweest. Opvallend genoeg heeft nog niemand decals voor Bahamasair uitgebracht, hoewel ze toch met vier toestellen gevlogen hebben en een aantrekkelijkere livery heb ik voor dit vliegtuig nog niet gevonden.
Dan maar het heft in eigen handen nemen, he? Onderstaand ontwerpje ligt nu bij de Spaanse drukker Spotmodel.com voor een éénmalig exemplaar (voor mezelf, dus) maar ik speel met het idee om het velletje uit te breiden met de witte strepen en deuromlijstingen en te verkopen onder het labeltje dat ik run met een vriend (Attach Before Flight). Eerst maar eens afwachten hoe de kwaliteit van Spotmodel bevalt, want drukkerijen die witte en dekkende decals kunnen maken zonder meteen 100 exemplaren van een dure zeefdruk af te nemen zijn heel schaars.


Wordt snel vervolgd!

Groetjes Jelle

De motoren van veel HS.748's zijn onbeschilderd en hebben dus een mooie natuurlijke aluminiumglans. Zo ook die van de Bahamasair toestellen.
Nu ben ik sinds de Boeing 727 die ik laatst heb gebouwd wat aan het oefenen gegaan met nieuwe soorten metaalverf, geïnspireerd door de mooie resultaten van forumleden als Vintage Jet en Malair. Ik kwam er al vrij snel achter dat een glanzende zwarte onderlaag echt een voorwaarde is om een mooie metaalglans te verkrijgen. De zwarte primer van Inspire wordt bij mij elke keer zo mat als een zandbak. Dit keer heb ik Alclad gloss black base gebruikt en dat vond ik een stuk makkelijker te spuiten en werd ook daadwerkelijk glanzend.


Een dun laagje Inspire Chrome gaf toen eindelijk dat verbluffend mooie effect waar ik naar op zoek was! Had ik dit eerder uitgevonden, dan had ik nooit overwogen om m'n KLM Viscount te beplakken met BMF. Ik ben niet echt goed in airbrushen (al merk ik wel dat het ineens een stuk makkelijker ging toen ik een keertje wat meer geld uitgaf aan goede spullen) maar dat BMF was echt een pokkeklus.
Op deze foto is ook goed het effect te zien dat ik op de grijze delen heb gespoten. Ik vind het er wel tof uitzien, het brengt het model wel echt wat meer tot leven.


Het nadeel van dit soort metaallakken is wel dat het nooit echt slijtvast is. Nu is dat op een model als dit niet zo heel erg, omdat je het toch niet bij de motorgondels oppakt, maar als je een volledige romp o.i.d. ermee wilt spuiten is het wel iets om rekening mee te houden.
Op aanraden van VJ heb ik het toestel afgelakt met Alclad aqua gloss, wat volgens hem het minste invloed heeft op de metaalglans. Dat de ergste blingbling eraf gaat bij het lakken is helaas onvermijdelijk, geloof ik. Misschien ook wel beter, want een echt spiegeleffect is voor in elk geval dit model niet realistisch.

Nu het model in een glanslaagje stond kon ik ook alvast wat decals gaan plakken. Voor de raampjes heb ik de fotorealistische set gekocht van Authentic Airliners. Ongeveer gelijktijdig met het uitkomen van de Mark1 kit gaf Kurt van AA ook een resin kit van dit model uit. Bij het aanbrengen van de cockpitramen kwam ik erachter dat zijn decals ontworpen zijn voor zijn eigen kit. De voorste raampanelen waren elk een ruime millimeter te smal. Wie er gelijk heeft weet ik niet, Mark1 of AA, maar ik vrees dat laatste. De AA decal domweg over de paneellijntjes van de Mark1 kit heen plakken zou echt geen fraai gezicht geweest zijn.
Een natte losgeweekte belangrijke decal in je hand die niet blijkt te passen vind ik altijd nogal stressvol, maar gelukkig maakte ik de juiste keuze: snel bracht ik eerst de raamdecal van Mark1 aan. Daaroverheen plakte ik de fotorealistische AA decals. Gelukkig zijn deze dekkend gedrukt en kunnen ze dus op een donkergrijze ondergrond gebruikt worden. In het vooraanzicht in het midden is nu te zien dat de AA decals wat te klein zijn (of de Mark1 decals te groot). Vervelend, maar eigenlijk stoort het niet zoveel als je het niet weet. Wees hier wel op bedacht als je deze kit gaat bouwen en de AA decals van Kurt wilt gaan gebruiken!


De zwarte de-ice randen op de vleugelvoorranden zijn meegeleverd door Mark1. Ze passen goed, zijn mooi dun en laten zich fijn aanbrengen, maar na een aantal keer schuiven zijn ze het ook snel beu en gaan dan scheuren. De randen zijn verdeeld in secties met uitsparingen ertussen. Dit is op zich correct voor de meeste HS.748's, maar ik vind de blanco streepjes wel iets te breed en op de Bahamasair-toestellen lijken de randen op de vleugels een doorlopend geheel te zijn. Dat is gelukkig makkelijk bij te werken met wat zwarte verf.

Met ook wat deuren, ramen en een landingsgestelletje begint het model nu echt tot leven te komen!


Klusjes die ik kan doen totdat de Bahamasair decals er zijn:
-propellers afwerken, er moeten veel zwart/witte streepjes op;
-antennes op het dak en de buik, plus een antennedraad
-landingsgestel deuren;
-uitlaatjes achterop de motorgondels nog wat detailleren;
-wat verwering op vleugels en motoren.

groetjes Jelle

Wat een leuk en kleurrijk model is dit aan het worden. En het chroom is spot on!

Prachtig! De kleur oranje is prima zo. Inderdaad lekker laten. En fijn om te zien dat je goed uit de voeten kunt met Inspire Chrome. Het effect is erg mooi. Er gaat inderdaad een beetje van de glim af met aqua gloss, maar eerlijk gezegd maakt dat vaak net het verschil tussen daadwerkelijk chrome en polished alu. En dat laatste is wel zo realistisch.

Bedenk bij deze prachtige kist de azuurblauwe zee, de wuivende palmbomen en de klamme, warme lucht als je uit de airco stapt.... ik wil weer op vakantie kunnen!

VJ

Vorige week kwamen de decals van Spotmodel binnen! Deze decals zijn (ik vermoed) gedrukt met een vlakbed UV printer en de kwaliteit is verbluffend mooi. De kleurverzadiging is net zo goed als bij zeefgedrukte decals zoals die in modelbouwdozen zitten. Het aanbrengen was goed te doen, maar Spotmodel waarschuwt er zelf al voor: decalverzachters zijn bij deze decals uit den boze. Ik heb het getest met Micro Sol en Daco extra strong; vooral die laatste liet de decal rimpelen zonder bij droging weer strak te trekken. Inderdaad niet doen dus.
Het vel zoals getoond is vergelijkbaar met A5 formaat en kost €20. Natuurlijk zit er wel vele uren tekenwerk in, het is noodzakelijk om de decals gelaagd aan te leveren: wit, kleur, toplaag. Het voordeel is dat de decals voorzien kunnen worden van een witte onderlaag om te dekken op donkere kleuren, en dat de decals afzonderlijk van elkaar kunnen worden losgeweekt. Neem je er de tijd voor, dan kan de dragerfilm mooi strak langs het ontwerp worden gedrukt, waardoor de kans op silvering kleiner wordt. Ik gebruik zelf Corel DRAW.

Op het vel is onder andere te zien:
- 1:24 stoelbekleding voor de Renault 4 GTL;
- bedrijfslogo's voor mijn neef;
- 1:200 decals voor een KLM DC-3 voor Vintage Jet (zie groepsbouw Gooney Birds)
- 1:96 decals voor de Fokker 50 van Markjobse;
- vleugelmarkeringen voor een 767 die ik vergeten ben te schalen en daardoor veel te klein zijn...
- en natuurlijk decals voor Bahamasair!



Helaas heb ik een foutje gemaakt met de vlag. Niet alleen is de kleur te geel voor wat ik op m'n model heb gespoten, maar ben ik ook de witte ondergrond vergeten. Met een kwastje heb ik dit na aanbrengen voorzichtig ingekleurd. Het resultaat is 'wel ok'






Een van de betere aankopen die ik in de laatste paar jaar heb gedaan is een setje dunne handboortjes. Dat maakt het stevig aanbrengen van fijne antennes enzo een stuk makkelijker. Op de foto zijn de pitotbuizen (ijzerdraad) en antenne-rekjes (gerekte sprue) te zien.
De antennedraad zit trouwens vast aan een naald die in het dak zit gelijmd. Heel stevig, en maakt het aanbrengen een eitje! Gaatje in de voorrand van de staart, en een visdraadje hierin vastlijmen met secondelijm. Echt even een paar uur uit laten harden, en dan trek je het draadje aan de voorkant strak door het oog van de speld. Ik moet het nog wel afwerken.


Van het afplakken van de propellers keek ik een dag later nog steeds scheel en ik vraag e af of het nu mooier is geworden dan wanneer ik de streepjes gewoon met een kwastje had gezet. Ik plak ze nog even niet vast, ik denk dat ik ze nog netter kan krijgen.


Er moet nog een laatste antenne voor op het dak, die er nu nog niet zit omdat ik dan het model niet meer ondersteboven kan leggen. Ook moeten er nog wat kleine decals op, wat verwering bij de motoren en een laatste laagje blanke lak. Bij de volgende update is -ie klaar!

Erg leuk die detaillering! Het gaat er knap uitzien. En nog bedankt voor de decals. Het is veel werk geweest, maar het zijn uitstekende decals (als je ze maar met enige rust behandeld).

VJ

Gaaf zo met de details. De decals zijn inderdaad erg mooi!

Dit kleurrijke tropische vogeltje is af! Ik vond het erg tof om te bouwen, omdat ik helemaal niet bekend was met dit toestel en ook de livery vond ik een erg leuke uitdaging. Ik blijf het een bijzondere keuze vinden om het kleurenschema ook op de vleugels aan te brengen. Het lijkt me een dure grap.

Ik ben zelf erg blij met het resultaat, en het spelen met shading met de airbrush en de aluminium motorgondels smaken voor mij zéker naar meer!









Mochten mensen geïnteresseerd zijn: ik ben van plan een kleine hoeveelheid van deze decals te laten drukken voor de verkoop, en dan zitten ook de witte strepen erbij zodat je die niet af hoeft te plakken. Als ik het klaar heb laat ik het hier wel even weten (beetje spammen mag toch wel? )

groetjes Jelle

Mooi kleurrijk kistje geworden, knap werk.....

Gerhard

Erg leuk! Wat een geweldige vondst met die achtergrond. Het is zo'n plaatje dat je direct zin in vakantie krijgt. Een prachtig tropisch tijdsbeeld. Ook mooi gelukt met de bare metal look van de motoren. Complimenten!

VJ