Dag Brouwers,
Dit onderwerp is wel even een andere tak van modelbouw, dit betreft namelijk twee volledig 3D geprinte versies van een 1:72 Boeing 747SP.
Ik begin even bij het begin.
Een collega van mij op het werk, Erwin heet hij, heeft thuis een goeie 3D printer staan en vertelde een tijdje geleden dat hij voor zijn pasgeboren
dochtertje een leuk nachtlampje had ontworpen en geprint. Zag er erg goed uit, dus ik raakte geïnteresseerd.. ik zag al allerlei ideeen ontstaan
En vanaf hier begint dit idee over de 2 Boeing 747SP SOFIA's.
Eerst even kort wat informatie over de 747SP 'SOFIA' (Source Wikipedia):
The SOFIA aircraft is a modified Boeing 747SP widebody (serial number 21441, line number 306; registration N747NA; callsign NASA747). Boeing developed the SP or "Special Performance" version of the 747 for ultra long range flights, modifying the design of the 747-100 by removing sections of the fuselage and heavily modifying others to reduce weight, thus allowing the 747SP to fly higher, faster and farther non-stop than any other 747 model of the time.
Boeing assigned serial number 21441 (line number 306) to the airframe that would eventually become SOFIA. The first flight of this aircraft was on April 25, 1977, and Boeing delivered the aircraft to Pan American World Airways on May 6, 1977.
United Airlines purchased the plane on February 13, 1986, and the aircraft received a new aircraft registration, N145UA. The aircraft remained in service until December, 1995, when United Airlines placed the aircraft in storage near Las Vegas.
On April 30, 1997, the Universities Space Research Association (USRA) purchased the aircraft for use as an airborne observatory. On October 27, 1997, NASA purchased the aircraft from USRA.
Commencing work in 1998, Raytheon designed and installed a 5.5 m (18 ft) tall (arc length) by 4.1 m (13.5 ft) wide door in the aft left side of the aircraft's fuselage that can be opened in-flight to give the telescope access to the sky. The telescope is mounted in the aft end of the fuselage behind a pressurized bulkhead. The telescope's focal point is located at a science instruments suite in the pressurized, center section of the fuselage, requiring part of the telescope to pass through the pressure bulkhead. In the center of the aircraft is the mission control and science operations section, while the forward section hosts the education and public outreach area. The open fuselage has no significant influence on the aerodynamics and flight qualities of the airplane.
https://airwaysmag.com/nasa-conclude-b747sp-sofia/Deel 1: Sofia 1Ik vertelde Erwin dat ik ook vliegtuigmodelbouw doe, en of er iets voor mijn idee te vinden was op internet.
Hij kwam met een gratis uit te printen 1:200 grof modelletje van de NASA Boeing 747SP 'SOFIA'.
Het is een modelletje wat opdeelbaar is in boven- en onderkant, met 'interieur' zodat je kan zien hoe de Sofia er van binnen uitziet.
Het achterste rompdeel met telescoop is ook zichtbaar.
Ik vroeg hem of hij alleen de neus-sectie van dat modelletje voor mij wilde printen, gewoon om te kijken of het een beetje klopte. Dat viel tegen...
Heel groffe vormgeving, slecht interieur en paste niet echt goed:
Ik vertelde hem dat ik eigenlijk alleen 1:72 modellen bouw, dat ik een groot fan ben van de Queen of the Skies, en dat het mooi en origineel zou zijn om een 1:72 B747SP te kunnen printen.
Hij lachen: "Nou dat wordt een behoorlijke klus voor de printer, en ik denk dat het er niet mooier van wordt!"
Het liet mij maar niet los. Ik wilde weten hoe het eruit zou komen te zien!
Dus een paar dagen later ging ik eens de zolder op, want ik heb nog een Skyland 1:72 KLM Boeing 747-200 liggen met een kromme staart.
Al met al een behoorlijke vergroting inderdaad:
Ik dacht net als bij mijn 1:72 Ed Force One project dat deze Skyland Boeing ook een nieuw jasje verdient, en misschien dus deze keer ook ingekort kan worden tot SP
!!
En als special de NASA Sofia, want daar had ik me ondertussen ook wat meer in verdiept.
Maar waar verschilt een 747SP nou in met een 747-100? En is de Sofia een gewone SP of wat zijn daar nog voor aanpassingen aan gedaan? Ik ging op zoek op internet.
Even een korte introductie van de geschiedenis van de SP, en ook over de Sofia (Bron Wikipedia):
'De Boeing 747SP is een viermotorig widebody straalverkeersvliegtuig van de Amerikaanse vliegtuigfabrikant Boeing, SP staat voor Special Performance.
Het is een 14,73m kortere versie van de Boeing 747-100, maar heeft een groter vliegbereik.
De Boeing 747SP werd ontwikkeld omdat Pan Am en Iran Air een vliegtuig met hoge capaciteit zochten die een groot genoeg vliegbereik had om de routes van New York naar steden in het Midden Oosten en de route Tehran-New York uit te voeren.
Tussen 1974 en 1989 werden er in totaal 45 exemplaren van deze variant van de Boeing 747 gebouwd.
Anno 2017 zijn er geen luchtvaartmaatschappijen meer die het type in dienst hebben.'
Ok.. Op zoek naar foto's van SP's en details van de Sofia. Ik kwam hierdoor ook terecht bij onze gewaardeerde mede-Brouwer Vintage Jet, die een 1:144 747-100 aangepast heeft naar een SP :
https://www.modelbrouwers.nl/phpBB3/vie ... 46&t=48324Allemaal nuttige informatie, dus een PB gestuurd en Vintage Jet heeft me allerlei documentatie gemaild (Thanks VJ
).
Maar wat een klus...
Ik begon het wat somber in te zien, al die rare moeilijke aanpassingen aan de romp:
Als ik de toch wel nog moeilijk te vinden Skyland 747-100 ga verzagen, en het gaat niet of ik haak af, dan is dat wel een pijnlijke.. Daarbij heb ik heel wat te plamuren, en de Sofia heeft een best wel aparte verdikking in de romp
ter hoogte van de telescoop:
https://travelforaircraft.wordpress.com ... fia-write/Mmm... Ik weet het niet.
Dus twijfel en onzekerheid, kan het echt niet anders? Jawel.
Op het werk Erwin weer aangeschoten, en het er toch nog eens over gehad.
Hij vond het wel een leuke uitdaging, maar hij moest wel eerst de NASA freeware 747SP in schaal vergroten en daarna een printable file van maken. Ook moets de 747 opgedeeld gaan worden omdat de delen in 1:72 veel te
groot zouden worden voor de beperkte printruimte die de bewegende assen van de 3D printer kunnen maken.
Ik vroeg ook wat het zou gaan kosten; dat viel alleszins mee, het filament zit op grote rollen en is niet duur. Hij had nog wat resten liggen dus hij ging eens wat testen.
Yes!! Zou het waar zijn? Dat je een niet te krijgen model in 1:72 gewoon kan uitprinten?
Een paar dagen later kwam Erwin op het werk met deze onderdelen:
-
Hij had het freeware modelletje in schaal vergroot naar 1:72, omgezet in printable file en in printbare delen opgedeeld. Hij had een restant transparant filament liggen, en dit is het resultaat: de voorste sectie bovenkant.
Ik vond het er verrassend beter uitzien als dat 1:200 modelletje
! Ik vroeg hem of hij de rest ook wilde printen, geen probleem.
Een paar dagen later kwamen de andere delen van de 1:72 Sofia aan op het werk:
Zoals je ziet had Erwin nog fluoriscerend groen en Koningshuis-oranje filament op rol liggen. En nog wat grijs voor de staart.
Apart om te zien dat de staart niet hol is maar opgebouwd in dit geval met een ondersteunende dun 'skelet' tijdens het printproces.
En... hoe cool, een kant en klaar 1:72 interieur
!! Dat verdient gedetailleerd te worden. Leuke uitdaging, een 1:72 Boeing 747 met afneembare bovenkant en interieur!
Wat opvalt aan dit model:
-De 'hulp-structuren' die aan de onderdelen zitten en verwijderd moeten worden. Deze structuren worden geprint als steun tijdens het printproces voor moeilijke zwevende vormen;
je print tenslotte 3-dimensionaal dus een onderdeel kan niet zomaar midden in de ruimte beginnen te vormen. Daar moet eerst ondersteuning voor geprint worden zodat het vanuit daar gevormd kan worden.
-De onderdelen hebben ook een ruwe structuur qua oppervlak, je kan niet spiegelglad printen met filament dus er zal veel, heel veel gladgeschuurd moeten worden.
-De staart is trapsgewijs in lagen geprint, dat wordt grof dicht- en gladsmeren met plamuur.
-De neus onder het cockpitraam heeft een knik, dit zal in een meer glooiende vorm geplamuurd moeten worden.
-De motoren met pylons zijn door de schaalvergroting verschrikkelijk grof geworden! Minecraft kan aan deze vormgeving nog een puntje zuigen..
Dat wordt dus in ieder geval nieuwe pylons maken.
-De motoren zijn ovaal in plaats van rond.. dat wordt nog een klus..
Maar wederom, op zich een verrassend goed resultaat qua detail en vormgeving van de 747!
Ik heb de boel mee naar huis genomen en ben gaan passen, en kijken hoe de delen het beste bewerkt kunnen worden met schuurpapier etc.
Wat een tegenvaller: het materiaal is kei- en keihard, ik heb met schuurpapier korrel P60 eigenlijk pas resultaat! En dan moet je echt kracht zetten.
Ik heb uiteindelijk schuurpapier korrel 100 gebruikt; P60 is zo grof dat als je lang en hard op 1 punt schuurt het filament 'week'wordt, alsof het smelt.
(Op een gegeven moment begonnen mijn vingertoppen te irriteren door de wrijving en groffe korrel. Man wat een frustrerende klus! Geef mij maar polystyreen).
Ondertussen heb ik mijn grote vriend Ben van V1 decals gemaild, en hem opnieuw om een schaalvergrotings-gunst gevraagd.
Hij bied namelijk een 1:144 B747SP 'SOFIA' decalset aan op zijn site, en na mijn eerdere vraag om de Ed Force One decals naar 1:72 te vergroten heb ik hem nu gevraagd om dat met de SOFIA decals te doen.
Wederom was hij enthousiast, en ik heb deze 1:72 decalset opgestuurd gekregen.
Zeer imposant, m'n tweede NASA 747! Een kleinere 'zus' voor mijn 747SCA met Shuttle.
Ondertussen op Flightradar een alert ingesteld; de echte SOFIA was op dit moment van mijn project namelijk op bezoek bij DARA in Duitsland, waar zij haar ontstaan deels aan te danken heeft.
Uitleg (Bron dsi.uni-stuttgart.de):
"SOFIA is a joint project of the German Aerospace Center (DLR) and the National Aeronautics and Space Administration (NASA).
The Deutsches SOFIA Institut (DSI) at the University of Stuttgart coordinates the scientific operations on the German side.
The American scientific operations are planned by the NASA Ames Research Center (ARC) and the Universities Space Research Association (USRA).
Flight tests and flight operations are led by the NASA Armstrong Flight Research Center (AFRC) to the north of Los Angeles.
The NASA Ames Research Center (ARC) to the south of San Francisco conducts the scientific research flights.
To facilitate smooth telescope operations, the majority of DSI employees are continuously posted on site in California."
Dus, SOFIA was op deployment in Duitsland vanwaar zij een aantal onderzoeksvluchten heeft uitgevoerd. Leuk terwijl je met dit project bezig bent te weten dat ze niet ver in de buurt rondvloog!
Hopelijk zie ik SOFIA nog eens in het echt, ik las laatst dat het te duur wordt voor NASA (ongeveer $1.000.000 per uitgevoerde vlucht) en te weinig bruikbaar resultaat oplevert..
Ik had Erwin ondertussen gevraagd of hij misschien een 1:72 Boeing 747 landingsgestel-printfile kon vinden en dat voor mij uitprinten.
Helaas niet echt een kant en klare file gevonden, maar met Erwin z'n skills heeft hij voor mij deels wat zelf bijgetekend en verbeterd aan een gevonden file.
Na een testprint gaf hij mij dit (mooi oranje
):
Bijna onherkenbaar door de omringende support structuur, maar het is iets!
Dus thuis alle flash verwijderd... de wielen waren gewoon onbruikbaar misvormd.
De gear daarentegen zag er strak uit; alleen brak er van alles los en af. Te fragiel voor dit massieve 3D model, wat aardig wat weegt.
Erwin gaat nog eens verder zoeken, hij heeft ondertussen wel mooie nieuwe correcte wielen geprint.
Let even niet op de leuke kleurtjes.
Maar die motoren... dit kan gewoon echt niet. Ik moet betere zien te krijgen.
Erwin de held.
Gewoon hem gedetaillerde tekeningen van een JT9D engine gestuurd, Erwin heeft ze gewoon in een printable file omgezet en kijk: correcte motoren!
Geen Minecraft-like misvormingen meer. Zie ook het absurde verschil in grootte... Het kon gewoon echt niet.
En met gedetailleerde fanblades. Prachtig! Sofia wordt steeds mooier.
Na dagen schuren en zweten lijkt het dat de grofste verkantingen in de rompvorm wel weggeschuurd zijn..
Bij de bouwmarkt spuitplamuur gekocht en een paar lagen aangebracht.
Helaas.. alsof ik niks geschuurd heb! Zucht. Maar weer verder met schuren.
Voordeel: ik vul direct iets op door de spuitplamuur. Maar we zijn er nog niet.
Wil ik constructief iets bereiken, zal ik voortijdig de grote delen aan elkaar moeten verlijmen.
Ik kan niet eerst fijnschuren en wat detailleren, om vervolgens daarna met groffe klemmen de keiharde onderdelen met kracht aan elkaar te gaan bevestigen.
Want ondanks strak printwerk zat er toch wat vervorming in de rompdelen.
Dus de secondenlijm (dikke gel) en industriele secondenlijm gepakt en de delen verlijmd. Best gewicht hoor dat massieve filament op deze schaal.
Ik heb eens wat geëxperimenteerd met 1:72 figuurtjes... Ik heb nu al zin in het detailleren!
De decals gekopieerd in kleur, uitgeknipt en even proefpassen. Ze zijn tenslotte ontworpen voor een Eastern Express 1:144 B747SP en niet een afwijkend 1:72 model.
Ondertussen de tube plamuur met spatel ter hand genomen.
Ja, mijn dagen van verfijnde 1:72 Hasegawa modelletjes in elkaar zetten is al lang voorbij.
Mijn huidige grote kits vergen de skills van een gemiddelde aannemer: voegen, glad afwerken, heel wat maatwerk en zelfbouw, lange dagen en meters maken.
Kijk de draadstructuur op het interieur.. zit erg vast, en vrijwel niet te schuren. Komt nog, eerst het groffe werk.
De hoek in de neussectie weggeplamuurd zodat het wat meer Boeing lijkt.
Ook meteen de raampjes en cockpit windows dichtgeplamuurd; de decals gaan de foute vormen daarin vervangen.
Het witte spuitplamuur geeft al iets meer realiteit aan de Sofia look, tenminste bijna wit ipv fluoriscerend gifgroen en oranje.
De staart.
Bijzonder profiel kan je wel zeggen... Echt gewoon Minecraft-structuur! Daar moet grof geplamuurd worden.
Ik ga die staart glad en vlak krijgen!
Ondertussen de SOFIA in meerdere lagen witte spuitplamuur gezet; eindelijk wat herkenning! De decals in kleur uitgeprint voor een proef-passing. Mooi!!
Maar, er zijn nog vele lagen spuitplamuur, bijschuren en lak nodig wil dit model hopelijk ooit glad worden...
Deel 2: SOFIA's oudere zusTijdens het bouwen van SOFIA, en het vele gezweet en gezwoeg op dat harde bijna niet te bewerken kunststof, begon ik steeds meer te klagen.
Ik ga dit nooit mooi afwerken..
Toch wel slechte vormgeving...
Dat interieur is leuk maar klopt niet.. etc.
Erwin luisterde het aan en dacht met mij mee.
Opeens kwam hij met een nieuw ontdekte file aan, freeware, van een 3D printable 747SP.
Een gewone SP, dus geen SOFIA.
Iets 'smoother' qua vormgeving, betere vormgeving, en dunwandiger.
Erwin heeft dit piepkleine onbekende schaal-modelletje na het nodige opschaal-werk voor mij naar 1:72 schaal weten te vergroten!
Er moest wel het e.e.a. worden aangepast, bijvoorbeeld de romp en vleugels moesten in delen gehakt worden om te kunnen printen.
Hij heeft de motoren bijge-'smooth' voor een realistischere vormgeving.
En hij heeft 'm geprint... eerst de romp:
Mooi uitgevoerd in glanzend zwart PET, iets beter bewerkbaar. Wat een Black Beauty!!
Met raampjes, correcte dit keer.
En rompdelen met de juiste vormgeving.
En eventueel van binnen te detailleren, maar voorlopig even niet..
Hier met zusje Sofia op de foto:
Aardige gelijkenis. Klasse Erwin, dit bied mogelijkheden!
Even met het schuurpapier getest op bewerkbaarheid:
Iets beter bewerkbaar, maar nog steeds onmogelijk sterk en krasvast spul dat PET. Gaan we weer..
Ondertussen aan het denken gegaan.
Wat voor mooi jasje ga ik mijn tweede SP geven...? Zat opties, maar ik wil wel een bijzondere uitvoering zien te realiseren.
Mmm.. SOFIA verdient een leuk zusje. Ik denk er nog even over.
Terwijl ik aan het wachten was op de rest van de onderdelen van de tweede SP, ben ik verder gegaan met de vleugels van SOFIA.
Die lelijke Minecraft-motoren hebben grote gaten achtergelaten onderaan de vleugels:
..dus ik heb ze dichtgemaakt met Plasticard en plamuur:
Zo, opgelost. Nu nog die lelijke rib-structuur lagen uit de vleugel zien te schuren, zodat het een vleugelvorm gaat krijgen:
Yess!! Erwin heeft de rest van de tweede SP onderdelen geprint.
Vleugels, staart, motoren en stabilo:
En een standaard dit keer om het (ook gear-loze) model op te plaatsen:
Ik heb een 1:72 Skyland B747-400 model erbij gehaald, en eens een vergelijking in grootte gedaan.
De motoren:
Mmm... 3 soorten grootte. Wat is nu realistisch..?
De staarten:
De Sofia is wel heel erg 'puntig' bovenaan..
En ik zie in de geprinte staart en vleugels van de tweede SP een verspringing in het oppervlak; bij navraag aan Erwin blijkt dit aan de printer te liggen.
Kan eventueel opnieuw en beter geprint worden.
Ik ga ze gewoon in ieder geval allebei bouwen!
Na een aantal dagen goed nagedacht en gezocht te hebben kwam ik op een briljant idee: Ik geef SOFIA 2 een tweede NASA-jasje!
Toen SOFIA nog op de tekentafel lag en in de ontwerpfase zat, besloot NASA eerst een prototype-SOFIA te testen om te kijken of het sowieso een haalbaar plan was.
Dus hebben ze een retired United Airlines B747SP van de boneyard gekocht en hebben daar testvluchten mee uitgevoerd.
Die SP zag er zo uit:
https://www.flickr.com/photos/steelhead2010/50922079036Dit is nog eens een waardig zusje voor SOFIA! Een gewone 747SP, zonder staartdeel-aanpassing, met alleen een aangepast United/NASA/DLR jasje. Yess, dit wordt 'm!
De SOFIA klus ging verder. Bij het kopieren van de decals voor de proefpassing viel me iets vreemds op..
De decal voor het telescoop-luik in de romp was wel absurd groot, valt ruim over de bestaande vorm heen:
Dus Ben Sweezy van V1 decals gemaild. No problem, hij stuurt me de juiste decals terug, inderdaad foutje met printen.
Ik heb meteen gevraagd of hij extra 1:72 decals van doors + windows voor een SP mee wil zenden; ook geen probleem. Heb ik die alvast voor de DLR-SOFIA.
En ondertussen weer verder met schuren, schuren en schuren. Tot ik een ons weeg. Het moet wel een glad vliegtuig worden:
Alvast het staartgedeelte verlijmd:
En hier de eerste proef-passing van de gehele DLR-SOFIA:
Dit is echt een beauty. Veel beter dan de SOFIA 1..
Maar, de DLR-Sofia is erg tail heavy, valt contant achterover door de zware staart dus tijd voor gewicht in de neus.
Een compleet holle neus.. Dus net als bij mijn 2 Antonovs een rib van Plasticard gefabriceerd en de doos met M10 bouten en moeren erbij gehaald:
Alles goed vastlijmen:
En nu de DLR-SOFIA is verzwaard, kunnen de rompdelen verlijmd worden:
De naden plamuren:
...alles nog eens goed gladschuren en tijd voor de spuitplamuur:
Ook de DLR-SOFIA heeft flink wat lagen nodig, je blijft maar lichte printlijnen zien..
Even de 2 SOFIA's naast elkaar om te vergelijken:
Ik vond de standaard wel erg handig, aangezien het gear-project niet echt lekker loopt (slechte vormgeving) hou ik rekening met een in-flight model.
Dus Erwin om een tweede standaard gevraagd, en alvast dezelfde standaard-uitsparing in de romp van SOFIA gemaakt:
Daarna me maar eens op de SOFIA 1 Minecraft-staart gestort.
Echt dichtgepapt met plamuur:
Wordt nog een flinke schuurklus. Zijn we wel gewend!
Voor de wat slappe dunwandige DLR-SOFIA vleugels een versteviging bij de rompaanhechting gemaakt van blokjes balsahout:
Deze blokjes laten de vleugelbevestiging in de romp wat meer klemmen, zodat het makkelijk vast te lijmen is later.
Hier de 2 Sofia rompen naast elkaar:
Ik vond het wel tijd om de SOFIA 1 vleugels tot 1 geheel te maken, die naden tussen en gaten onderin de vleugeldelen moeten tenslotte 1 glad geheel worden.
Dus de oranje en groene vleugeldelen verlijmd en geplamuurd en geschuurd:
Ziehier de 2 zusjes. Ik begin steeds meer fan van de 747SP te worden!
Weer verder met SOFIA 1. Het interieur is te grof en klopt niet. De stoelen zijn gewoon blokjes.
En het zit in de weg voor een mooie afwerking, ik kom nergens tussen met schuren zowat.
Tijd voor een waardig en nieuw interieur, je krijgt tenslotte niet vaak de kans om een 1:72 B747 van binnen te detailleren!
Dus de stoute schoenen aangetrokken en begonnen met het slopen van het interieur..:
Daarna in de lege Sofia een nieuwe egale vloer gemaakt van Plasticard, de basis voor het nieuwe interieur:
En bij HaHen (een zeer vriendelijke Duitse producent van resin detailsetjes) een paar 1:72 airliner seats setjes besteld:
1-zits, twee-zits en 3-zits airliner seats. Kan ik in ieder geval alle opties gebruiken.
De stoeltjes lijken bij nadere inspectie iets aan de kleine kant... Nou ja, altijd beter dan de blokjes-stoelen die erin zaten.
Bij een vriend van me die WOII diorama's bouwt even mogen winkelen in z'n reserve-PE bakje.
Allemaal bruikbare PE onderdeeltjes uitgezocht; roostertjes, rails, kastjes, leidingen etc:
Ik kan vast een groot deel gebruiken om het iets meer 'cache' te geven. De telescoop zit vol met elektronica en leidingen.
Voor de stoeltjes heb ik van Plasticard pootjes gemaakt, de stoeltjes waren namelijk te laag om zo te monteren.
Nou zal ik dus ook de telescoop moeten gaan detailleren en bouwen in 1:72.. Dit wordt nog een klus.
De binnenkant van SOFIA 1 is ook erg grof geprint met uitstulpende raampjes, dit ziet er dus niet uit.
Dus met de Dremel aan de slag:
En daarna de binnenzijde van de romp bekleden met 0.5mm Plasticard:
Vervolgens het grof geprinte interieur vervangen, hier de keuken:
En de werkplekken aan boord in plaats van rijen stoelen:
En de ruimte onder de telescoop:
Tot zover mijn project van de 2 SOFIA's...
Dit was tot april 2022, daarna heb ik mij op het project Antonov gestort omdat ik mee wilde kunnen doen aan de WME 2022. En met succes!!
Dus nu ga ik me toch weer met dit unieke project bezig houden, maar ook met mijn 1:72 Boeing 747 SCA met Space Shuttle.
Dus wordt vervolgd!