100 dagen voor de 100e verjaardag van KLM
Met de XC-47C net klaar en in afwachting van de onderdelen voor de laatste bijdragen aan de BB Gooney Birds, wil ik met dit ‘tussendoortje’ een begin maken met de viering 100 KLM.
Het handje vol Fellowships van NLM Cityhopper lijkt een kleine rol te spelen in de geschiedenis van KLM, en toch was het in veel opzichten een belangrijke stap voorwaarts: Nederlandse eerste (en laatste) straalverkeersvliegtuig en het begin van de belangrijkste feeder van KLM; Cityhopper.
Cityhopper
Het verhaal gaat verder waar we zijn gebleven met de KLM C47 uit de Gooney Birds buddy-build: Eind jaren veertig besloot de KLM-directie dat het binnenlandse netwerk werd opgeheven. Dat netwerk bestond uit vluchten vanaf Schiphol op Groningen (via Leeuwarden), Maastricht en Enschede.
De industrialisatie van de noordelijke en zuidelijke provincies van Nederland en daarnaast de bevolkingstoename maakten snellere verbindingen met het westen van het land en Schiphol aantrekkelijker. Na een periode van proefvluchten om de vraag te onderzoeken, waagde KLM de stap en richtte ze in 1966 de Nederlandse Luchtvaart Maatschappij op, kortweg NLM. In eerste instantie werden er twee lijnen opgericht: de Noordelijke die via Enschede naar Groningen voerde en de Zuidelijke naar Maastricht via Rotterdam en Eindhoven. De vloot bestond uit twee van de Koninklijke Luchtmacht gehuurde Fokker F27 Friendships.
Pas in 1974 zette de NLM een stap buiten de landsgrenzen met de luchtlijnen op Hamburg en Brussel. Om het groeiende international karakter te onderstrepen werd vanaf 1976, bij het tien jarig bestaan, de naam ‘Cityhopper’ toegevoegd. Met een nieuwe livery, nieuwe uniformen voor de cabin crew en een groeiend netwerk, kreeg NLM Cityhopper een eigen gezicht.
In 1978 werd bekend gemaakt dat de NLM Cityhopper vloot zou worden uitgebreid met straalvliegtuigen. Deze toestellen zouden met name worden ingezet vanaf Rotterdam-Zestienhoven. Het standaard toestel van de KLM binnen Europa, de DC-9, was op deze routes te groot om op korte afstanden economisch te kunnen vliegen en de capaciteit van de F-27 was te laag. De F-28 bood een prima oplossing: een voor driekwart gevulde F28 zou nog winst opleveren, waar op een half gevulde DC-9 verlies zou worden geleden.
De F28 Fellowship
De Fokker F28 Fellowship is het eerste door Fokker gebouwde verkeersvliegtuig met straalmotoren. Het werd in april 1962 door Fokker aangekondigd en het maakte zijn eerste vlucht op 9 mei 1967. Het toestel is ontworpen voor de korte- en middellange afstand. Het is speciaal ontworpen om van kleinere, regionale vliegvelden te opereren. Een bijzonderheid in de civiele luchtvaartwereld is de speedbrake bestaande uit in de staart ingebouwde remkleppen. Tot dan toe was een dergelijk systeem alleen op militaire toestellen gebruikelijk.
De eerste modellen met een korte romp booden plaats aan 65 passagiers. Ik ga een F28 Mk.4000 brouwen, met een verlengde romp met plaats voor 85 passagiers. NLM Cityhopper heeft uitsluitend met de langere variant gevlogen.
De Moerdijk ramp
Een zwarte dag in het bestaan van NLM Cityhopper was 6 oktober 1981 toen bij Moerdijk Fokker F-28 Fellowship PH-CHI tijdens een zware onweersbui verongelukte. Hierbij kwamen alle inzittenden om het leven en een brandweerman op de grond die het ongeluk zag gebeuren en aan een hartaanval bezweek. De weersomstandigheden waarin het toestel terechtkwam waren zo extreem dat het toestel aan krachten werd blootgesteld waar het technisch nooit op gebouwd was. Hierdoor brak een vleugel van het toestel af waarna het neerstortte.
https://aviation-safety.net/database/re ... -0&lang=nl
https://nl.wikipedia.org/wiki/NLM_Cityhopper-vlucht_431
Overgang naar KLM Cityhopper
Het netwerk van NLM Cityhopper had zich in de jaren zeventig en tachtig inmiddels uitgebreid, vanuit de regionale Nederlandse luchthavens werden vluchten naar diverse Europese bestemmingen uitgevoerd. En ook vanuit Schiphol vloog NLM Cityhopper Europese bestemmingen aan en werd langzaam maar zeker een zogeheten ‘feeder’ voor overstappers op Schiphol. In 1988 had KLM de regionale airline Netherlines overgenomen waarna NLM en Netherlines onder één management kwamen te vallen. Uiteindelijk werden beide KLM-dochters samengevoegd en ging deze nieuwe dochter vanaf 1991 door onder de naam KLM Cityhopper BV.
Afscheid van Fokker
In het boekjaar ’91-‘92 waarin NLM Cityhopper KLM Cityhopper ging heten, bestond het netwerk uit 36 bestemmingen en werden er ruim 1 miljoen passagiers vervoerd. De Fokker F-27’s hadden hun levenscyclus bij ‘KLC’ (zoals ze vaak worden genoemd) voltooid en werden vervangen door de Fokker F50. Van de laatste F-27, het toesteltype waarmee alles begon in 1966 werd in 1992 afscheid genomen. In de jaren erna werd de capaciteit verder uitgebreid met als grote klapper de komst van de Fokker 70 ter vervanging van de vier F28’s.
In 2015 maakt KLM bekend de Fokker 70 vloot te vervangen door toestellen van Embraer. De reden van de overstap was het brandstofverbruik van de intussen verouderde Fokker 70. Op 28 oktober 2017 landde om 20.30 uur de laatste passagiersvlucht met de Fokker 70 van KLM uit Londen. Hiermee verdween het laatste Fokkertype uit de vloot van KLM.
KLM Cityhopper is uitgegroeid van twee dagelijkse vluchten naar een belangrijke maatschappij binnen de KLM Group.Momenteel vliegt KLC met 49 Embraer toestellen en vervoeren dagelijks circa 300 vluchten uit op ongeveer 60 bestemmingen en vervoert daarbij jaarlijks ruim 7 miljoen passagiers.
PH-CHN F-28-4000
Mijn onderwerp wordt de PH-CHN ‘City of Belfast’. Daar heb ik als 15 jarige ooit in meegevlogen. Het toestel kwam in 1982 in de vloot als vervanger van de gecrashte ‘Eindhoven’. De kit is van F-RSIN (kunststof variant, geïntroduceerd in 2017) en heeft behoorlijk wat aandacht nodig voor het een beetje op een F-28 gaat lijken…
De eerste stappen zijn inmiddels gezet: alle lijntjes vrijmaken van flash en het schuren van het ruwe oppervlak.
VJ
Uiteraard ga ik deze volgen. Hoe zijn de contouren van de Revell F100 als je die tegen het scherm houdt? Daar heb ik namelijk ook wel eens mijn twijfels over.