Oh, ik zondig tegen mijn eigen principes; één model tegelijk...
Maar nu de Caravelle in het schuur/verf/droog stadium is aangeland, kan ik mij in de resterende tijd niet bedwingen om vast te beginnen aan een leuk nieuw project: van één van de mooiste airliner ooit naar één van de lelijkste
Maar daarom misschien ook wel een van de leukste, met een prachtige klassieke livery, een persoonlijk verhaal en veel rechte oppervlakten, zodat ik dat airbrushen een beetje onder de knie kan krijgen. Eerst wat achtergrond voor de geïnteresseerde en daarna het eerste bouwverslag. Ik post het nu vast, omdat het mooi aansluit bij recente vragen van Veleno.
Short SC.7 mk.3 SkyvanIn de jaren ’60 ontstond een nieuwe niche in de luchtvaart utility markt; luchtvracht over korte afstanden. Tot dan toe werd deze kleine markt bijna volledig bediend door ex WO2 C-46/DC-3’s die in de jaren ’60 langzaam werden vervangen. De Short Brothers vliegtuigfabriek uit Belfast, groot geworden met tal van iconische vliegboten zoals de Sunderland, reageerde hierop met een praktisch, eenvoudig te onderhouden ontwerp met een laadklep voor grote stukken vracht (je rijdt er zo een auto in) en goede performance op korte en onverharde banen. Door het opvallende uiterlijk heeft het toestel diverse bijnamen gekregen: ‘The Shed’, ‘The Flying Shoebox’, ‘The cornflakes box with wings’. De meest liefkozende bijnaam is wel ‘Mini Jumbo’.
Het prototype (mk.1) was voorzien van zuigermotoren. De eerste 8 productie exemplaren (mk.2) waren voorzien van de Franse Turbomeca Astazou turbine motor. De definitieve versie (mk.3) was voorzien van Garrett TPE331 turbo props. En niet de PT-6 zoals soms wordt beweerd; dat was de aandrijving van de grotere Short 330.
Tussen 1963 en 1986 zijn er 153 Skyvan’s gebouwd (inclusief een handvol Skyliners).
Vanaf 1976 kwam de verlengde versie van de Skyvan op de markt; de Short 330 (met de C-23 Sherpa als militaire variant), die in 1981 werd opgevolgd door de Short 360. Deze beide toestellen waren gericht op de commuter- en feedermarkt rond grote airline hubs. De in 1988 voorgestelde regional jet variant (FJX) ging niet door omdat de Short Brothers fabrieken werden overgenomen door Bombardier. Momenteel produceert Short in Belfast besturingssystemen (hardware) voor Bombardier en Boeing. Ook worden er motorgondels gemaakt voor Rolls-Royse, General Electric en Pratt & Whitney.
Ook al was de Skyvan oorspronkelijk niet ontworpen voor passagiersvervoer, in de Skyliner uitvoering was het toestel geschikt voor het vervoer van 19 passagiers in een opvallend ruime cabine. Maar pas na de pensionering bij luchtmachten en luchtvaartmaatschappijen kwam het werkelijke talent van de Skyvan naar voren; het is het ideale skydive vliegtuig! Met haar goedige vliegeigenschappen, ruimte voor 23 skydivers, maar vooral door die grote laadklep biedt het skydivers een ideale shuttle waar hele groepen in één keer uit kunnen springen.
Ook als platform voor luchtfotografie is de Skyvan bijzonder geschikt. Gezekerde fotograven kunnen vanuit de in de vlucht geopende vrachtdeur head on air-to-air foto’s maken. Het is dankzij deze nieuwe rol dat Skyvan’s nog steeds populair zijn en er in 2015 ongeveer 40 van rondvliegen.
Olympic AviationOnder leiding van scheepsmagnaat Aristotle Onassis werd de Griekse staatsluchtvaartmaatschappij T.A.E. in 1957 omgedoopt tot Olympic Airways en verkreeg zij het recht de olympische ringen te dragen (zij het dan dat het er zes in plaats van 5 zijn). Onder leiding van Onassis wordt Olympic Airways een weelderige luxemaatschappij, met design uniformen van Pierre Cardin en gouden bestek in de eerste klasse.
In 1971 werd de vloot gemoderniseerd. Oude DC-3 en DC-6 toestellen werden vervangen voor NAMC-YS11 op de binnenlandse routes. In dat zelfde jaar richtte Onassis zoon Alexandros Olympic Aviation S.A. op, die met twee nieuw bestelde Short Skyvan’s, vijf kleinere BN2 Islanders en diverse andere lichte vliegtuigen ging vliegen in aanvulling op het binnenlands vliegverkeer. Dit was onderdeel van de ‘Public Service Obligation’ (PSO), een verplichting van de Griekse overheid om vliegverbindingen tussen Athene en de belangrijkste eilanden te garanderen, waarvan sommige in 1971 nog geen verharde start en landingsbaan hadden. Daarom viel de keuze op de Skyvan; deze kon zelfs opereren vanaf het strand en er was geen gespecialiseerde apparatuur nodig om haar te onderhouden.
In 1973 kwam Alexander Onassis om bij een vliegtuigongeluk. Dit incident was het begin van het einde van Olympic Airways. Aristotle Onassis kwam nooit over de dood van zijn zoon heen, verkocht in 1975 Olympic Airways en haar dochter Olympic Aviation aan de Griekse overheid en stierf dat zelfde jaar. Eenmaal genationaliseerd begon voor Olympic een periode van langdurige stakingen, corruptie, bureaucratie en gigantische verliezen.
Naast de 2 Skyvan’s werden voor het eilandverkeer 6 grotere Shorts 330 gekocht. Tussen 1983 en 1990 werden de Islanders en Skyvan’s vervangen door 9 Dornier 228’s. In 1989 verongelukte een Short 330 op Samos en al snel veranderde de bijnaam van de Shorts in ‘vliegende doodskisten’ (Onterecht; de crash was het gevolg van een vliegersfout). Desondanks besloot Olympic Aviation tussen 1992 en 1996 de laatste Shorts te vervangen door ATR-42’s.
http://aviation-safety.net/database/rec ... 19890803-1In 2003 reorganiseerde de Griekse overheid moederbedrijf Olympic Airways en ging het bedrijf verder onder de naam Olympic Airlines. De binnenlandse vluchten van Olympic Aviation, tot dan toe uitgevoerd met ATR-42’s en Boeing 717’s, werden geïntegreerd in Olympic Airlines en de binnenlandse vloot werd vervangen voor (oudere) Dash-8-100’s.
De verliezen bleven echter en in 2009 ging de gehele operatie verder als geprivatiseerd bedrijf onder de naam Olympic Air. Momenteel vliegen de Dash-8-100’s en Q400’s de binnenlandse routes en Airbus 320 series de Europese bestemmingen. Olympic Air vliegt geen intercontinentale routes meer.
SX-BBN ‘Isle of Mykonos’
In 1984, was ik met mijn ouders op vakantie naar Rhodos. Deze foto is gemaakt toen ons Transavia toestel binnenkwam. Ik was als 10 jarige al gefascineerd door luchtvaart en de Skyvan op de voorgrond maakte mij nieuwsgierig. Ik heb uren in de bibliotheek (pre-internet…) naar informatie over dit toestel gezocht.
Vanaf Rhodos werden met de Skyvan routes onderhouden, vaak met slechts één of twee vluchten per week, naar de andere eilanden van de Dodekanesos, zoals Karparhos, Kos, Kasos en het piepkleine Kastelorizo. Daarnaast werden ook routes gevlogen naar Kreta (Heraklion en Sitia Airport) en de Cycladen eilanden (Santorini, Paros en natuurlijk Mykonos, waar dit toestel naar is vernoemd). In combinatie met vliegtuigen met grotere capaciteit werd ook gevlogen op Athene en Thessaloniki.
Deze specifieke kist met productienummer SH1869 heb ik jaren later terug gezien in mijn zweefvliegtijd op Hoogeveen als OE-FDI van Pink Aviation tijdens het skydive evenement ‘Pink Boogie’. Sterker nog; ik was op 16 juni 1996 ooggetuige van het einde van SH1869 toen deze door klunzige brandstofberekeningen met twee uitgevallen motoren (en droge tanks) een crashlanding moest maken in een weiland net buiten het vliegveld. De schade viel mee, maar het oude toestel was total loss. De bruikbare onderdelen zijn vervolgens verkocht (eigenlijk waren alleen de motoren nog van waarde) en de romp heeft nog een tijdje in Leeuwarden en later Assen gestaan. Wie weer waar deze nu is mag het zeggen…
https://www.youtube.com/watch?v=cQcj2X5QLoUhttp://aviation-safety.net/database/rec ... -0&lang=nlVandaag de dag vlieg ik voor mijn werkgever vaak naar de Griekse eilanden. De vliegtuigen zijn groter en beter, de vliegvelden op de eilanden beter uitgerust maar de magie is gebleven. Ik kan als een kind zo enthousiast worden van een visuele nadering op Samos of de nachtlanding op Kos. Ik hoop dat ik dat enthousiasme hier met jullie kan delen. Het meest indrukwekkend blijft de landing op Kythira. De luchthaven is vernoemd naar Alexander Onassis en werd aangelegd voor de vluchten van Olympic Aviation. De baan is slechts 1,4 km lang (en extra smal), wat voor bijvoorbeeld de Boeing 737-800 al te weinig is. De -700 is wel toegelaten. Om aan de ICAO brandweercapaciteit te voldoen, komt de dorpsbrandweer naar de luchthaven als de wekelijkse chartervlucht met Hollanders aankomt. Er is geen verkeersleiding en je kan er geen brandstof tanken. Wel komt de burgemeester zelf even langs om een handje te geven.
De laatste keer dat ik er was stond naast ons de enige andere vlucht van die dag; de Olympic Air Dash-8 naar Athene. In een ver verleden gevlogen door de Skyvan…
Op de foto de eerste landing op 20 december 1971 van Skyvan SX-BBN op de tijdelijke baan van de nieuwe luchthaven. De man op de foto is de initiatiefnemer Manolis. Op dit soort eilanden werd de Skyvan en haar bemanning als helden onthaalt; het was vaak de enige verbinding met de buitenwereld.
Al met al genoeg reden om dit oerlelijke en intrigerende toestel te gaan bouwen. Ik heb gekozen voor de uitvoering zoals ik die als kind op Rhodos heb zien staan. Het toestel is samen met zusterschip SX-BBO ‘Isle of Skiathos’ in 1970 nieuw gekocht (nog steeds actief als 9Q-CLD voor MALU Aviation in Congo Kinshasa). Er is niet veel bekend over details uit de Olympic tijd, maar uit foto’s op internet blijkt dat de beschildering in eerste instantie all white was met een rechte donkerblauwe baan en geen benaming op de neus. Ergens is dit aangepast naar een licht grijze buik, naar beneden gebogen blauwe baan (die later weer recht was...) en de naam in gestileerde Griekse letters op de neus.
Short SC-7 Skyvan Mk.III
Serienummer: SH1869
13 augustus 1969 - G-AXLB - Short Brothers Plc
28 mei 1970 - SX-BBN - Olympic Aviation ‘Isle of Mykonos’
juni 1990 – SX-BBN – Air Forum ‘ICARUS’ (bedrijf is nooit van de grond gekomen)
mei 1993 - OE-FDI - Pink Aviation Services
16 juni 1996 crashed Hoogeveen NL
VJ