*It's all about the hull*Fijn dat jullie meelezen en het bouwproces leuk vinden. Dank voor alle mooie reacties.
De bouw gaat natuurlijk verder aan de eettafel en ik neem jullie dieper mee in het verhaal achter de Xebec.
In het Middellandse zeegebied werden deze scheepjes gevreesd. Ze waren realtief goedkoop te bouwen, licht, snel, wendbaar, zwaar bewapend en nooit alleen. De koopvaardijschepen uit die tijd waren niet goed bewapend en vielen makkelijk ten prooi. De goederen geplunderd, bemanning vermoord, het schip in brand gestoken en vrouwen en kinderen werden meegenomen en verkocht op de slavenmarkt. Dit zorgde ervoor dat Spanje ook Xebec's ging bouwen om daarmee het gevecht aan te gaan.
De rompvorm van dit schip is wat het schip zo snel maakte. Ze is lang, slank en scherp bij de boeg waardoor ze door het water klieft. Terwijl de koopvaardijschepen met hun "bolle buiken" in vergelijking lomp, zwaar en stukken langzamer waren. Het doel was dan ook om zoveel als mogelijk goederen mee te nemen in die bolle buiken.
De rompvorm van de Xebec is wat de Xebec haar vaareigenschappen geeft. Natuurlijk zijn de latijnzeilen ook een belangrijk visueel kenmerk.
Tijdens deze update zal voornamelijk de romp een belangrijke rol spelen. Helaas heeft mijn telefoon een aantal foto's niet bewaard, kan ze niet terugvinden. Het beplanken van de romp is voor mij altijd een "dingetje". Ik blijf het bij ieder project roepen, het is een kunst die niet zo eenvoudig is. Ik leg persoonlijk de lat redelijk hoog (ik maak em ff
) en daarmee creeer ik ook de uitdaging voor mijzelf.
Op onderstaande foto heb ik de latten op het achtersteven ook weer mee laten buigen met de vorm van het spant. Edge setting of het verbuigen van latjes in de breedte is met 0,5mm fineer een grote uitdaging. Ik gebruik een strijkijzer en water om het fineer in de breedte van het latje te modelleren.
Nu, vanaf dit punt ben ik wat foto's kwijt van het proces maar ik som even op wat ik gedaan heb.
- De verschansing aan stuur- als bakboord aan de bovenzijde beplankt en deze zwart gebeitst met Oostindische Inkt.
- Kielbalk en scheg geplaatst;
- Eerste laag beplanking aangebracht.
Oké, ten eerste over de eerste laag beplanking. Deze laag moet een goede basis geven voor de tweede laag. De rompvorm moet goed worden gevolgd en kun je nog het e.e.a. corrigeren indien gewenst. Voor mij is het altijd een goede generale repetitie. Ik kan meteen oefenen met het verjongen van mijn huidlatten en een beetje spelen met de lijnen van het schip. Overigens is het vaak zo met bouwdozen dat de eerste laag een ander beplankingspatroon volgt dan de tweede laag. Dit heeft te maken met de verschansing erboven waaronder de huidlatten komen en de uiteindelijke plaatsing van de berghouten. Ik wil nog wel eens afwijken van het patroon van de kitmaker en plaats de berghouten op een acceptabele plek. Pas onder de onderste berghouten begin ik met de tweede laag pas te verjongen en mijn breedte van mijn latjes te berekenen.
Terug naar het achtersteven, ik heb wat lijnen uitgezet aan de achterkant om dat te beplanken met notenfineer. Ik heb wat notenfineer gekocht t.o.v. de meegeleverde Sapeli strips die in de doos zitten. Die Sapelli strips zijn oranje / rood van kleur zoals Mahony hout etc. Ik vind het persoonlijk niet mooi.
Nu is het enkel het leggen van latjes langs die lijntjes. Kind kan de was doen.
Vanaf dit punt ga ik verder met de beplanking op de romp en dan als eerste het bepalen van de berghouten (dikkere planken aan de zijkanten van een schip). Ik kijk daarmee goed naar de zeeg van het schip om te bepalen waar ik de berghouten plaats. Ook zorg ik ervoor dat de latjes boven en tussen de berghouten een gelijke afstand van elkaar hebben zodat alles mooi evenwijdig loopt. (
dit is een tip die je kunt onthouden als je zelf met de berghouten bezig bent)
Vanaf hier is het "fundament" klaar voor de tweede laag beplanking. Voordat ik uberhaupt een latje tegen de romp aanzet, bepaal ik eerst hoe de huidgangen gaan lopen. Dit kan dus anders zijn t.o.v. de berghouten daarboven. Ik kijk naar de op dat moment vorm van de romp en hoe ik de latjes (stroking) wil laten lopen zodat ze een mooie vloeiende lijn krijgt in de romp en ik geen stealers (insteekplanken) nodig heb. Dit laatste mag gewoon gebruikt worden en werk vroeger te pas en te onpas gebruikt. Ik vind het echter een uitdaging voor mezelf om dit zoveel als mogelijk te vermijden en je iedere plank van boeg tot achtersteven kan volgen. Ik heb in mijn topic
Santa Maria hier uitgebreid bij stilgestaan, lees dat topic door voor meer informatie.
Kortom, met de dichterlijke vrijheid in het achterhoofd en een vaste hand, teken ik de lijnen uit op de romp. De lijnen die getekend zijn, vervangen de centen (tijdelijke gangen) die je zou gebruiken bij een enkellaags romp beplanking. Ze doen niets anders dan de romp in gelijke delen opsplitsen en het is daarmee mogelijk om op meerdere plekken tegelijkertijd te werken op je romp. Dit is met name handig als je met droogtijd zit als je een nat latje tegen de romp hebt gebogen en zijn vorm moet gaan krijgen. In mijn geval voor dit type schip is dit niet van toepassing. Het fineer is zo dun, dat buigen geen probleem opleverd.
In mijn geval zijn per romphelft 3 vlakken gemaakt. Ieder vlak bestaat uit 5 gangen / stroken op de zandstrook na. Die laatste plank (advies is om deze als eerste te plaatsen) is mijn correctieplank. Waarom je deze het beste als eerste kunt plaatsen heeft te maken met de "rabbet" die bij de kiel wordt uitgesneden. Hier vallen de latten dan mooi in. Met een enkellaags romp of een admiraliteitsmodel is dit zeer belangrijk. Op mijn model is deze niet aanwezig en kan ik de zandstrook ook als laatste plaatsen. Doordat het mijn correctieplank is (bij kleine foutjes kan ik deze plank gebruiken om het e.e.a. te herstellen of camoufleren) besluit ik deze ook als laatste te plaatsen. De zandstrook is feitelijk een plank die vroeger vaak breder was dan de overige huidgangen en dat geeft je als bouwer ruimte om met deze plank te spelen qua afmetingen etc. Dit betreft een kit en alle latjes zijn maximaal 5mm breed, ik heb niet breder, dus de zandstrook zal ook niet breder worden.
Goed, genoeg over de zandstrook. De lijnen zijn bepaald, de romp opgesplitst in gelijke delen. Nu neem ik een lengte van een huidgang en snijd een bundel van deze latten alvast op deze maat.
Nu ik dit heb bepaal ik een patroon en begin ik met het aanbrengen van de eerste gangen. Ik werk van boeg naar steven in het algemeen doordat de aansluiting van de latjes bij de boeg wat extra aandacht nodig heeft. Voor alsnog maakt het niets uit in welke richting er wordt gewerkt. De keuze is dus aan jou.
Ik check bij elke gang of de stroking juist is. Ik kijk in lengterichting langs de latjes van boeg naar steven en andersom. Hierbij is het de bedoeling dat ze een strakke lijn tonen vergelijkbaar met de groene lijnen die ik op de romp gezet heb.
Totdat het moment daar is dat ik de eerste 5 gangen gelegd heb en ik bij de eerste groene lijn ben aangekomen.
Het is nu een kwestie van herhalen van de hierboven genoemde stappen en zo de overige twee vlakken opvul.
Tja, en dan zit de tweede laag aan een kant er ook tegen. Ik moet de romp nog lichtjes schrapen of schuren en vandaar dat het oppervlakte nog wat ruw en oneffen kan ogen. In mijn volgende update is deze mooi glad en zal de andere kant ook zijn gedaan.
Tot zo ver, tot snel,
Peter