***Hullplanking part 1, HOW-TO part deux***Goedenavond vrienden!
Ik ga vandaag een update tonen waarbij ik gereed ben gekomen met de eerste kant van de romp. Ik heb de tweede laag beplanking aangebracht. Stap voor stap wil ik jullie tonen hoe ik dit gedaan heb omdat vaak dit het onderdeel is waar veel bouwers tegenop zien of het erg moeilijk vinden. Nu is het niet gemakkelijk en ook een van de meest uitdagende onderdelen van de bouw. Het "maakt" of "breekt" je model.
Ik heb gebruik gemaakt van de how-to die ik ooit zelf geschreven heb, echter deze is nog niet af. Ik heb altijd ooit het tweede deel willen maken, maar door tijdgebrek is dit er nog steeds niet van gekomen. Met wat toelichting in de update van vandaag wil ik tonen wat ik gedaan heb en beschouw dit als een toevoeging aan de how-to of een kleine deel 2!
Stap 1Okay, terug naar de basis ter voorbereiding van alles. Als eerste als je de berghouten hebt aangebracht en de kiel geplaatst is. (die laatste mag ook later geplaatst worden) meet je de afstand op iedere spant van onderkant berghout naar kiel.
De opgemeten maat schrijf je voor iedere spant op een papier. Vervolgens meet je de breedte van de meegeleverde huidplankjes op. In mijn geval 5mm voor ieder plankje. Deze breedte deel je op de gemeten maat van je grootste spant. In mijn geval kom ik uit op 17,2 afgerond 17 huidplankjes.
Deel nu 17 door iedere gemeten lengte per spant. Je zal zien dat je gegevens krijgt als 4,3 en 3,2 etc. Hoe kleiner je spantomtrek hoe kleiner het getal. "vuistregel" zorg ervoor dat je op de laatste spanten niet kleiner gaat dan de helft van je maximale breedte. In mijn geval is dat 5/2=2,5mm. Bij de boeg kom ik uit op 2,7mm dus dat is prima! Kom je wel lager uit op de boeg of achtersteven, dan moet je gaan werken met zogenoemde "stealers". Vaak is dat er maar 1 of 2 indien je maten kloppen en de afschuining van de spanten goed zijn gedaan.
Stap 2In deze stap zet je alle lijnen uit op je romp. In mijn geval is dit tamelijk eenvoudig omdat ik een dubbele rompbeplanking is. Dat wil zeggen dat ik een eerste laag kan gebruiken om op te tekenen. Als je een enkellaags rompbeplanking hebt adviseer ik je om tijdelijke gangen te plaatsen op je model. Dit noemen we "centen" en die worden tijdens het beplanken ook weer verwijderd.
De tijdelijke gangen of de lijnen die je tekent geven de lijn aan van je huidgangen.
Ik deel een romphelft in 4 stukken. Waarom? ik heb 17 plankjes per kant, 1 plank is de zandstrook (de plank tegen de kiel) ik houd dan 16 plankjes over en dus 16/4=4 plankjes per deel. Maak het voor jezelf dus zo makkelijk mogelijk.
Kort gezegd. Ik weet nu dat ik per deel 4 plankjes kan plaatsen van boeg tot achtersteven. Nu is het tijd om de lijnen op de romp te gaan zetten.
Per spant weet ik wat de breedte is per plankje. Dat heb je reeds eerder in stap 1 berekend. Nu neem je per spant de berekende maat en vermenigvuldig je dit met 4. Voor mijn grootspant is dat 5mm per plankje, 5x4=20mm. Ik zet een streepje op mijn spant bij 20mm vanaf de onderste berghout. Ik herhaal dit op alle spanten. Verbind nu alle streepjes met elkaar door een lijn te trekken of de tijdelijke grang tegen de streepjes te plaatsen. Zorg ervoor en kijk daarmee steeds langs je romp of je latje of lijn een mooie vloeiende lijn heeft van boeg naar steven. 1 lijn is nu getekend. Nu de andere 3 nog. Dit is hetzelfde proces als zojuist alleen start je nu vanaf de lijn of tijdelijke gang i.p.v. de berghout net zo lang dat al je lijnen op de romp staan! Dit ziet er dan als volgt ongeveer uit:
Stap 3In deze stap kies ik voor een lengte van een huidgang. De bouwdoos wordt netjes voorzien van lange latten die in zijn geheel van boeg naar steven kan worden gebruikt. Ik adviseer om dit niet te doen en ze op te delen in kleinere gelijke lengtes. Dit is naar gelang de keuze van de bouwer, maar mijn schip is van 1400 en toen groeiden de eikenbomen nog tot aan de hemel. In mijn optiek heb ik een lengte genomen van 12cm per huidplankje. Op een schaal van 1:65 betekent dat mijn planken ongeveer 8 meter in het echt waren.
Nu ik de lengte van mijn huidplanken heb bepaald, snijd ik de benodigde aantal latten op gelijke lengte.
Stap 4Nu zijn we klaar om te starten met het beplankingsproces. Alles is nu in de basis klaar. De lijnen staan uit, je huidlatten zijn als op maat gesneden of gezaagd en dus kunnen we beginnen. De vraag is alleen, waar start je nu het beste?
Nu bij een bouwdoos vind ik het persoonlijk prettig om te te beginnen aan de kant van de berghouten. Voor een ander of bij het bouwen van een admiraliteitsmodel waarbij het schip op zijn kop gedraaid wordt is het vaak prettig om te starten met de zandstrook, dat wil zeggen bij de kiel. Mede omdat de zandstrook van oudsher ook een bredere plank was die deels in een uitsparing in de kiel valt, is het ondoenlijk deze als laatste te plaatsen.
In mijn geval is dit niet aan de orde en kan de zandstrook prima als laatste geplaatst worden en daarmee start ik dus bij de berghouten.
Ik gebruik de volgende gereedschappen voor dit proces continue:
- Passer of schuifmaat;
- potlood met scherpe punt;
- stalen maatlat, geen plastic;
- Scherp Exacto mes, bij voorkeur een nieuw mesje;
- klein schaafje als je dikkere huidplanken moet verjongen;
- schuurblokje;
- lijm (secondelijm gel en houtlijm)
- punaises, klemmen, naalden, keggen / spie met touw e.d.
- water (met en zonder ammoniak)
Omdat in mijn voorbeeld ik de tweede laag moet beplanken met fineer, is het niet nodig om keggen en spie met touw te gebruiken om mijn huidlatjes tegen de romp te houden. Hiervoor volstaan punaises of spelden. In mijn geval gebruik ik hier en daar ook een druppeltje secondelijm om mijn latje op lastige punten meteen vast te zetten. Voor het overige deel gebruik ik houtlijm.
Ik begin bij de boeg en neem een volle lengte van mijn eerste huidgang. Er moet een patroon worden "verzonnen" waardoor je plankjes mooi verspringen bij de lassen net als bij de dekken. Ik leg mijn latje langs de berghouten en zet een streepje op mijn latje bij iedere spant (daar moet ik immers hout gaan wegnemen).
Ik gebruik een passer of schuifmaat om de maat op mijn latje te zetten ter hoogte van iedere spant. Vervolgens trek ik een dunne lijn tussen al deze punten over de gehele lengte van het latje. Met een stalen maatlat en een scherp mes snijd ik op de lijn waarbij mijn latje van breed naar smal loopt. Dit proces moemt men "
het verjongen van je huidlatten".
Als de maat klopt, die meet ik altijd even na met mijn schuifmaat, wordt het tijd om het latje te plaatsen tegen de romp, zie rode pijlen.
De groene pijlen geven de eerste lijn aan waar ik naar toe moet werken.
Dit proces herhaal je totdat je bij de eerste lijn aan komt.
Zo, we zijn aangekomen bij de eerste lijn. Ik leg mijn latjes strak tegen de lijn. Ik gebruik de laatste twee gangen om eventueel wat te corrigeren. Door naar de tweede lijn. Hierbij herhaal ik het gekozen patroon van 4 weer opnieuw!
Nu ben ik aangekomen bij de zandstrook, ofwel het laatste latje in mijn geval voor deze romphelft. Het is mogelijk om de zandstrook te gebruiken als correctieplank, echter als je netjes tegen de lijn bent geëindigd met je vorige gang, dan is dat niet echt nodig.
Ziezo, een romphelft beplankt zonder stealers, met hele gangen van boeg naar steven. Nu de foto's van het eindresultaat van deze eerste helft!
Als er vragen zijn, stel ze gerust. Ik heb geprobeerd het stap voor stap te tonen zodat je dit als een leidraad kunt gebruiken mocht je hier wat moeite mee hebben. Het geeft niks, we hebben er namelijk allemaal moeite mee.
Oefening baart kunst en dat geldt ook voor dit proces. Neem je tijd en meet 2x, daarna snijden. passen en overtuigen dat het klopt, daarna pas lijmen!
Nu de andere kant nog, maar dat is voor een volgende update!
Fijne avond,
Pter
A tot Z
Winkel
Tips en trucs
Organisatie
Twitter
YouTube
Inloggen
Registreren
Help
Zoeken
