De Koolhoven FK 51 werd als overgangs trainer voor de LVA als vervanging van de Fokker C.I ontworpen en vloog slechts 13 weken na het maken van de eerste tekening op 25 mei 1935. Het was een tweedekker van wat heet gemengde constructie (met linnen beklede gelaste staalbuis romp en met linnen beklede houten vleugel) en het prototype had een Armstrong Siddeley Cheetah V motor van 270 pk. De LVA besloot het toestel aan te schaffen en bestelde al vrij snel een eerste serie van 10 vliegtuigen, die vanaf 1936 afgeleverd werden.
Vooral over de avonturen van de Spaanse FK 51, die langs allerlei slikse wegen geleverd zijn aan de Republikeinen zijn vele verhalen geschreven, maar hier gaat het om de MLD versie van de FK 51. Daarvan werd na een beproeving in augustus 1935 een jaar later een eerste serie van 6 toestellen besteld, mede gebaseerd op de goede ervaringen van de LVA met de FK 51. De motor voor de MLD versie was een Wright Whirlwind R-975-E1 van 420 pk, en verschilde mede daardoor in details (bijvoorbeeld de motorkap) van de LVA versie. Verder is de FK 51 in grote aantallen gebruikt door de KNIL ML.
Het vliegtuig moest bij de MLD de verouderde Fokker C.I en de Fokker D.VII vervangen, en werd gebruikt voor voortgezette instructie in instrument vliegen, voor groepsvliegen, navigatie- en overlandvluchten, en kunstvluchten. De teostellen moesten in oorlogstijd kunnen worden omgebouwd tot lichte verkenner. Een tweede serie van 9 toestellen (E-7 tot E-15) werd in juni 1937 besteld, waarvan de laatste drie direkt vanaf fabriek als verkenner geleverd werden. Twee vliegtuigen uit de eerste serie zijn verongelukt, naar bleek door propellerbreuk ten gevolge van scheurtjes in de houten propellerbladen. Na vervanging van de propellers hebben de FK 51's naar tevredenheid gefunctioneerd. De FK 51s hebben weinig aktieve oorlogsdienst gezien. Zij zijn alleen in de winter van 1940 enige tijd gebruikt voor neutraliteitspatrouilles, omdat het bevroren water het gebruik van de daarvoor bestemde watervliegtuigen onmogelijk maakte. In de Meidagen zijn vrijwel alle MLD FK 51s op De Kooij door Duitse bombardementen op de grond vernietigd. De resterende zijn bij de kapitulatie door het eigen personeel in brand gestoken.
Totaal 145 vliegtuigen zijn gebouwd, en daarmee was de FK 51 na de Armstrong Whitworth F.K. 8 Big Ack (1701 exemplaren) het op een na meest succesvolle Koolhoven ontwerp.
De kit van special hobby zit in de gebruikelijke kartonnen doos.
De inhoud ziet er goed uit: Twee gietramen met onderdelen, PE voor stoelriemen en divers klien spul, vacuform windschermen, een resin motor en motorkap voor de LVA versie, decals en een redelijk uitgebreide handleiding.
Er kunnen drie versies gebouwd worden: de bruine (426) en de lichtblauwe (13) van de LVA en de E-14 van de MLD. De E-14 was een van de drie FK 51s die af-fabriek als verkenner zijn geleverd. Waarom de E-14 als model gekozen is, weet ik niet. In mijn toch redelijk uitgebreide documentatie is geen foto van de E-14 te vinden.
Er zijn veel referenties voor de FK 51. Het volgende lijstje komt uit mijn verzameling, aangepast voor de F.K.51 van de MLD.
N. Geldhof, 70 Jaar Marineluchtvaartdienst, Uitgeverij Eisma B.V., Leeuwarden, 1987
W. Geneste, 75 Jaar Vliegende Marine, Never a dull moment, Marinevoorlichting, Den Haag & Uitgeverij Eisma, Leeuwarden, 1992
H. Hooftman, Van Farman tot Neptune, Deel I: Romantiek van watervliegtuigen en vliegboten, La Rivière & Voorhoeve, Zwolle, 1964
G.H. Kamphuis, 75 jaar MLD, De Alk, Alkmaar, 1992
T. Wesselink & T. Postma, De Nederlandse Vliegtuigen, Alle vliegtuigen ooit in Nederland ontworpen en gebouwd, Unieboek B.V., Bussum, 1982
T. Wesselink & T. Postma, Koolhoven, Nederlands vliegtuigbouwer in de schaduw van Fokker, ISBN 90 228 3890 0, 1981
Anon., Koolhoven Vliegtuigen, 1910-1940, 1940
H.J. Hazewinkel, Vliegtuigbouw in Fokkers Schaduw, De geschiedenis van al die andere Nederlandse vliegtuigbouwers, 1988
H. Hooftman, Nederlandse Vliegtuig Encyclopedie, Koolhoven FK-51, La Riviere & Voorhoeve, Zwolle, 1978
D. Top, Frits Koolhoven en zijn Vliegtuigproduktie, 1996
T. Postma, Vermetele vliegende Hollanders, ISBN 90 228 3987 7, De Haan, Bussum, 1975
S. Van der Zee, Vergeten legende, Frits Koolhoven 1886-1946, ISBN 90-234-7057-5, 2001
T. Wesselink, Koolhoven Vliegtuigen, ISBN 978-90-818510-2-2, 2012[/list]
Rob
.
.