Tuus
Modelbouwmagazine / Modelbrouwers Actie   allekabels.nl  
 
 
  Modelbouw woordenboek A tot Z   Modelbrouwers.nl winkel Winkel   Tips en trucs Tips en trucs   Facebook Organisatie   Facebook Club   Volg ons Twitter   Modelbrouwers YouTube-kanaal YouTube
Het is nu do 28 maart, 2024 22:24 pm

Alle tijden zijn GMT + 1 uur [ Zomertijd ]




Plaats een nieuw onderwerp Antwoord op onderwerp  [ 11 berichten ]  Ga naar pagina 1, 2  Volgende
Auteur Bericht
BerichtGeplaatst: do 14 nov, 2019 14:08 pm 
Offline
Brouwer
Avatar gebruiker

Geregistreerd: ma 27 mei, 2019 11:36 am
Berichten: 2790
Na een paar vragen van medebrouwers over hoe ik paneellijnen scribe, viel het me op dat daar nog nooit een instructie over geschreven is op Brouwers. Daarom beschrijf ik hieronder hoe ik het doe en welk gereedschap ik daarvoor gebruik. Er zijn vast Brouwers die het net weer anders doen, dus aanvullingen zijn altijd interessant.

Waarom scriben?
Omdat ik vrijwel altijd hele oude kitjes bouw uit de jaren '60 en '70 heb ik vrijwel altijd te maken met opliggende paneellijnen. Modelbouwtechnisch werk ik echter liever met diepliggende paneellijnen. Je kunt ze na het schuren makkelijk herstellen, je kunt makkelijk extra paneellijnen toevoegen, en je kunt er makkelijk een wash doorheen laten lopen om ze te accentueren. Dat betekent dus bij vrijwel ieder vliegtuigmodel: paneellijnen scriben, of in goed Nederlands: inkrassen.

Ook als je modernere kits bouwt die van zichzelf al diepliggende lijnen hebben komt scriben vaak van pas. Bij het schuren of wegwerken van naden verlies je namelijk nog wel eens wat lijnen. Die kun je met je scriber weer herstellen.

Is scriben leuk?
Scriben is net zoiets als het afplakken van cockpitkapjes: sommige mensen haten het, worden er gestresst van, vinden het moeilijk, of zitten er heel lang tegenaan te hikken. Scriben is niet heel moeilijk, maar je moet het wel even oefenen, en je moet er ook even voor gaan zitten. Voor mij is het inmiddels een rustgevend klusje geworden waar ik een paar uur (voor één model) lekker geconcentreerd aan ga zitten werken. Ik vind het vooral heel bevredigend omdat je de onderdelen onder je handen ziet opknappen door het extra detail dat je toevoegt. Ook het eindresultaat van je bouw kan er enorm door vooruit gaan. Dus schroom niet het vooral een keer te proberen.

Gereedschap en materiaal
Afbeelding
Dit is het gereedschap dat ik daarbij gebruik:
- Bovenaan links een tamelijk goedkope Trumpeter scriber. Dit is mijn favoriet. Hij maakt mooie dunne paneellijnen en ik gebruik hem voor alle gewone paneellijnen op vliegtuigen en voertuigen.
- Daarnaast een Tamiya scriber. Dat is een goed stuk gereedschap, maar maakt een bredere gleuf. Naar mijn smaak te breed voor paneelijnen in 1/72, de schaal waarin ik altijd werk. Dus deze gebruik ik alleen als ik een bredere lijn wil zoals rondom de stuurvlakken.
- In het midden de zilverkleurige kraspen. Gewoon een standaard ding van de modelbouwwinkel. Die gebruik voor het maken van sterk gebogen lijnen en gebruik ik met de templates.
- Rechtsboven een rolletje Dymotape. Dit is stijve zelfklevende plastic tape voor de Dymo lettertang. Dit kun je gebruiken als geleider voor je scriber bij rechte lijnen op gebogen opoppervlakken, zoals vliegtuigrompen.
- Midden rechts zie je drie scribing templates van Verlinden Productions, met veel voorkomende vormen. Heel handig voor het scriben van tankdoppen, inspectieluikjes, etc. Je kunt ze voor verschillende schalen krijgen.
- En onderaan een dunne buigbare stalen lineaal. Neem hem niet te kort. Deze is 30cm. Deze gebruik ik voor het scriben van rechte paneellijnen op (bijna) platte vlakken als vleugels en paneelijnen in de lengterichting van de romp.

Voorbereiding
Meestal gebruik ik de opliggende paneelijnen als leidraad voor de nieuwe diepliggende lijnen, tenzij ze erg op de verkeerde plaats liggen. Dat kun je controleren door een technische tekening van je model te zoeken. Meestal is dat op internet wel te vinden. Anders moet je op zoek in referentieboeken. Als de opliggende lijnen niet goed zijn kun je nieuwe lijnen of extra lijnen op je model tekenen met potlood, met behulp van een buigbare geodriehoek en/of modelbouwtape. Dus, schuur de opliggende lijnen er nog niet af. Je moet na het scriben toch schuren.

Hoe te scriben
Zorg dat je langs je gewenste paneellijn een stevige geleider hebt van Dymo tape of een lineaal

Afbeelding
Ik werk het liefst met mijn stalen lineaal. Die klem ik altijd aan een kant vast op mijn werktafel met een eenvoudige ouderwetse ijzeren lijmklem. Omdat de lineaal buigbaar is kan ik nu het te scriben object, vleugel of romp, eronder schuiven. Met een hand hou ik het onderdeel op de juiste plek, met de andere hand kan ik nu scriben.

Afbeelding
Als het oppervlak te bol of gekromd is voor gebruik van de lineaal, gebruik ik de Dymo tape. Ik snij een stuk Dymo tape in de juiste lengte af en snij dat in smalle reepjes. Zo'n reepje zelfklevende Dymo tape kleef ik exact langs de gewenste paneellijn en dient als geleider voor de scriber. De Dymo tape verliest snel zijn kleefkracht. Als je zorgt dat er niet te veel stofdeeltjes op het kleefvak komen kun je een stukje twee tot drie keer gebruiken.

Als je paneellijn niet doorloopt tot de rand van het object, of niet begint of eindigt in een al uitgekraste lijn is het verstandig het begin en eindpunt van de paneellijn te markeren met een putje dat je met de kraspen in het plastic duwt. Zo voel je aan je scriber waar je moet beginnen met scriben en waar je moet eindigen. Dit voorkomt doorschieters die je achteraf dan weer moet herstellen.

Nu ga je dan echt scriben. Laat de eerste keer de scriber heel licht langs de lineaal of de Dymo tape lopen. Let goed op dat je strak tegen de lineaal aan blijft. Als het goed is zit er nu een heel ondiep krasje in het plastic oppervlak van je model. Ga er nu een tweede keer langs en druk ietsje harder. Nu is het krasje wat dieper geworden en kun je de derde keer wat meer kracht zetten. Als je een mooie scherpe scriber hebt komt er nu een mooi spiraaltje plastic uit je model krullen. Je moet dit scriben een paar keer oefenen en er gevoel voor krijgen, dan gaat het steeds beter.

Afbeelding
Voor brandstofvuldoppen, inspectieluikjes, e.d. gebruik ik vaak de handige scribing templates van Verlinden. Ik druk het template op de juiste plek en kras met de kraspen langs de binnenranden van de vorm. Sommige bouwers plakken de template ook wel vast met een stukje tape op het onderdeel, maar zelf doe ik het liever met de hand.

Gekromde en onregelmatig gevormde lijnen.
Kromme lijnen zijn het moeilijkste te scriben. Ik worstel daar vaak mee. Gelukkig komt het niet bij elk model voor. Als er al een goede opliggende paneellijn ligt gebruik ik die vaak als geleiding voor de kraspen. Ik haal de kraspen dan heel licht en heel voorzichtig langs de kromme lijn tot zich een diepe paneellijn vormt. Het gaat heel langzaam en je moet er soms wel twintig keer overheen, omdat je niet teveel kracht wil zetten, om uitschieters te voorkomen.

Afbeelding
Als de gebogen lijn zich op een redelijk plat oppervlak bevindt kun je ook zelf een template maken. Hier heb ik dat gedaan bij het stabilo van een dornier. Ik heb een stukje styreen op maat gemaakt en op het stabilo geplakt met tape. Daarna eromheen gescribet. Ik kon een template voor de vier zijden van de twee stabilo's gebruiken.

Hoe diep moet je scriben?
Dat verschilt. Als je met de airbrush werkt breng je (als het goed is) een dunnere laag verf aan. Je paneelijnen hoeven dan niet zo diep. Drie keer scriben zou meestal genoeg moeten zijn. Ik schilder zelf (nog) altijd met de kwast en maak mijn paneellijnen iets dieper (4 à 5 keer scriben). Als je geen wash gebruikt en alleen het visuele effect van de ingekraste lijn wilt zou het ook nog ondieper kunnen. Je moet zelf een beetje uitvinden wat voor jou werkt.

Uitschieters, kromme lijnen en andere foutjes
Ook bij mij gaat het regelmatig mis. Vooral kromme lijnen en ronde oppervlakken zijn soms moeilijk te scriben. En als je even je concentratie verliest heb je zo een uitschieter, een parallelle kras of een golvende lijn. Geeft niks. Alles is te herstellen. Uitschieters kun je gewoon vullen met plamuur. Dan smeer je een deel van je paneellijn meestal ook dicht, maar als je je scriber een keer licht door de goede lijn haalt is die zo weer open. Als je je paneellijn zo verknoeid hebt dat hij eigenlijk helemaal over moet (golven erin, een parallelle lijn gekrast of een soort spoorwegwissel erin) dan kun je hem vullen met CA lijm (secondenlijm). Goed laten uitharden, gladschuren en opnieuw beginnen. Niet vullen met plamur, want dat is te zacht en te brokkelig om oponieuw doorheen te scriben.

Afwerken van de paneellijnen
Afbeelding
Als je klaar bent met het scriben van een onderdeel schuur je het met een schuurpapiertje met fijne korrel mooi glad. Zo verwijder je ook de resten van de opstaande paneellijnen. Eventueel opstaand detail dat je wilt bewaren zou je kunnen beschermen met een stukje modelbouwtape. De paneellijnen vullen zich nu met schuurstof, zoals op de foto hierboven. Dat kun je eruit halen door er nog een keer heel lichtjes met je scriber of je kraspen doorheen te gaan. Daarna borstel ik het onderdeel even af met een harde kwast.

Afbeelding
Daarna kun je nog een heel dunne lijm zoals Tamiya Extra Thin door de paneelijnen laten lopen, zoals op de foto hierboven gedaan is. Eventuele scherpe randjes en gruis versmelten dan tot een glad geheel.

Gebruik van paneellijnen bij de verwering
Wat ik fijn vind aan diepliggende paneellijnen is dat je er een wash in de kleur naar wens doorheen kunt laten lopen om de lijn meer of minder te laten opvallen.
Afbeelding
Vaak kies je daarvoor een wash die iets donkerder is dan de kleur van het oppervlak. Ook kun je zo de paneellijnen die door de decals heen lopen mooi accentueren.

Afbeelding
Maar bij hele donkere oppervlakken kun je juist kiezen voor een wat lichtere wash. In dit geval een middelgrijze wash, die lichter afsteekt tegen het (bijna) zwart van de vleugel, maar donkerder tegen het witte kruis.

Oefening baart kunst
Zoals met het meeste modelbouwwerk is scriben iets dat waarschijnlijk niet meteen helemaal goed gaat. Dus begin er niet mee bij die ene dure kit die je al jaren graag wilt bouwen, maar bij een klein eenvoudig modelletje waarbij het geen ramp is dat er wat kromme lijnen overheen lopen. Na verloop van tijd wordt je er steeds handiger in en worden je resultaten beter. En als ook het eindresultaat van je modellen er door omhoog gaat wil je op een gegeven moment niet meer zonder. Mijn eigen scribewerk is verre van perfect, maar per saldo worden mijn modellen er wel mooier door. Dus ik oefen zelf ook nog lekker door!

Tot zover mijn uitleg. Aanvullingen en andere varianten van andere Brouwers lijken me zeer welkom en interessant! :brouw:

_________________
Nu op de werkbank:
Airfix 1/76 88mm gun & Sd.Kfz.7 tractor
Matchbox 1/76 Sd.Kfz 231
Heller en Frog 1/72 Morane Saulnier MS 406


Laatst bijgewerkt door Huib2 op do 14 nov, 2019 14:58 pm, in totaal 1 keer bewerkt.

Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: do 14 nov, 2019 14:11 pm 
Offline
Brouwer
Avatar gebruiker

Geregistreerd: vr 22 aug, 2014 8:26 am
Berichten: 6771
Woonplaats: Kasterlee (B)
Interessant! :)

_________________
Hoe groot je werktafel ook mag zijn... op termijn is ze altijd te klein!
[ON HOLD] http://www.modelbrouwers.nl/phpBB3/viewtopic.php?f=2&t=43937
[ON HOLD] https://modelbrouwers.nl/phpBB3/viewtopic.php?f=2&t=48632


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: do 14 nov, 2019 15:05 pm 
Offline
Organisator groepsbouw
Organisator groepsbouw
Avatar gebruiker

Geregistreerd: zo 13 maart, 2011 22:39 pm
Berichten: 5056
Woonplaats: IJsselstein UT
Hier ben ik heel blij mee Huib. Dankjewel! Op de ESM ga ik het juiste gereedschap aanschaffen. Wil dit graag leren.

Jan

_________________
Op de werkbank:
* Mitsubishi KI-21-1-a Sally, ICM 72205, 1:72 voor de BB "Banzai! De Japanse luchtmachten 1937-1945".

Onlangs voltooid:
* Mitsubishi Ki-51 Sonia, Hasegawa B005, 1:72 voor de BB "Banzai! De Japanse luchtmachten 1937-1945".
* Dornier Do 24T-3, Italeri 1323, 1:72 voor de BB "Franse luchtvaart 1900 - nu";
Portfolio:
* Mijn ATF portfolio 2011-heden


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: do 14 nov, 2019 15:20 pm 
Offline
Brouwer
Avatar gebruiker

Geregistreerd: vr 14 mei, 2010 15:20 pm
Berichten: 3486
Woonplaats: Purmerend
Mooie uitleg Huib zowel in woord als beeld :brouw: . Hier zullen bouwers veel profijt van kunnen hebben.
Ik was heel nieuwsgierig hoe jij dit doet (en vooral of je de bestaande opliggende pl gebruikt als leidraad/liniaal) en ik maak hieruit op, dat ik soortgelijk te werk ga.

Rustgevend....ach daar zullen inderdaad de meningen over verschillen :lol: :lol:

Vwb het gebruik van de Dymotape zoals op over de romp....dat doe je denk ik per romphelft denk ik, want dat krijg je toch niet 360 rond strak?

Cheerz :brouw:
Barry


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: do 14 nov, 2019 15:24 pm 
Offline
Brouwer
Avatar gebruiker

Geregistreerd: ma 27 mei, 2019 11:36 am
Berichten: 2790
Ja, je zit er al jaren tegenaan te hikken, Jan. Toen ik het Brouwersforum vanochtend doorzocht op 'scriben' zag ik dat je al in 2014 met dit probleem zat te worstelen! :wink:

https://modelbrouwers.nl/phpBB3/viewtopic.php?f=217&t=41863&p=827462&hilit=scriben#p827462

_________________
Nu op de werkbank:
Airfix 1/76 88mm gun & Sd.Kfz.7 tractor
Matchbox 1/76 Sd.Kfz 231
Heller en Frog 1/72 Morane Saulnier MS 406


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: do 14 nov, 2019 15:28 pm 
Offline
Brouwer
Avatar gebruiker

Geregistreerd: ma 27 mei, 2019 11:36 am
Berichten: 2790
Wolf73 schreef:
Vwb het gebruik van de Dymotape zoals op over de romp....dat doe je denk ik per romphelft denk ik, want dat krijg je toch niet 360 rond strak?


Ja, dat lukt wel. Omdat die paneellijnen natuurlijk exact door moeten lopen op de andere romphelft, plak ik de twee helften meestal met modelbouwtape aan elkaar. Als je dan een dun strookje Dymo tape gebruikt krijg je hem met enige moeite wel mooi recht. Het probleem daarbij is vooral dat vliegtuigrompen meestal conisch van vorm zijn. Maar met wat aandacht lukt dat meestal prima. Dan kun je daarna de paneellijn in één keer helemaal rondom scriben.

_________________
Nu op de werkbank:
Airfix 1/76 88mm gun & Sd.Kfz.7 tractor
Matchbox 1/76 Sd.Kfz 231
Heller en Frog 1/72 Morane Saulnier MS 406


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: do 14 nov, 2019 16:15 pm 
Offline
Brouwer

Geregistreerd: wo 19 jul, 2006 10:48 am
Berichten: 7901
Woonplaats: Ingelmunster
interessant. Zelf werk ik iets anders (een minimen verschil)

Ik werk van een hoek tot bijna in een andere hoek, en dan kom ik van de andere kant om de lijn te vervolledigen, gewoon om doorschieters te vermijden. Verder ga ik in meerdere passen (vooral bij een naald), maar eerst zonder kracht te zetten. Na een paar keer voel je wanneer je begint te scriben, vandaar nog een paar herhalingen... wanneer je kan beginnen "kracht" zetten als je al een lijn hebt die als geleiding kan dienen... het is wat het is.

Als ik moet schuren, bvb 2 romphelften verdiep ik de bestaande lijn (als deze goed is) tussenin om afplakken enz te vermijden..

Misschien een tip om iets te sparen op de dymo labeltape. Je kan de tape in twee snijden in de lengte, maak dan gewoon een markering aan de geknipte zijde, zodat je weet welke de rechte zijde is en welke de kromme... doe je 2x zolang met een rolletje...

_________________
The early bird get's the worm, but the second mouse get's the cheese...


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: vr 15 nov, 2019 0:07 am 
Offline
Brouwer
Avatar gebruiker

Geregistreerd: ma 06 apr, 2015 20:18 pm
Berichten: 3756
Woonplaats: nieuw vennep
Lekker duidelijke tutorial Huib. Die scriber van Trumpeter vind ik zelf ook een hele fijne.

_________________
Gr, Ferry

Kijk ook eens bij mijn bouw.
https://modelbrouwers.nl/phpBB3/viewtopic.php?f=53&t=53651


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: vr 15 nov, 2019 17:06 pm 
Offline
Brouwer
Avatar gebruiker

Geregistreerd: di 06 jan, 2009 22:40 pm
Berichten: 2768
Woonplaats: Dordrecht
Mooie tutorial, die zal ik nog vaak open gaan klikken, bedankt voor je moeite!

_________________
On the bench: P-47D Thunderbolt "Razor-Back" [1:72]
Last finished (1): Le Cougouar des Pays-Bas! [1:72] - BB: Franse Luchtvaart 1900 - nu
Last finished (1): Kawasaki KI-61 Hien "Tony" [1:48]
Modelbouwend op Instagram! -> Mr. Airfox <-


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
BerichtGeplaatst: za 16 nov, 2019 21:27 pm 
Offline
Brouwer

Geregistreerd: vr 22 mei, 2015 15:38 pm
Berichten: 863
Dank u. Zeker de moeite waard om een keer te proberen. :brouw:

_________________
"Als het dit niet is, was het wel wat anders"

In de werkplaats:

1:72 Mitsubishi Ki-46 DINAH (LS)
https://modelbrouwers.nl/phpBB3/viewtop ... 84&t=53073


Omhoog
  Profiel  
Antwoord met een citaat  
Geef de vorige berichten weer:  Sorteer op  
Plaats een nieuw onderwerp Antwoord op onderwerp  [ 11 berichten ]  Ga naar pagina 1, 2  Volgende

Alle tijden zijn GMT + 1 uur [ Zomertijd ]


Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 5 gasten


Je mag geen nieuwe onderwerpen in dit forum plaatsen
Je mag niet antwoorden op een onderwerp in dit forum
Je mag je berichten in dit forum niet wijzigen
Je mag je berichten niet uit dit forum verwijderen

Zoek naar:
Ga naar:  
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
phpBB.nl Vertaling
Privacy statement