Fierce storms from Hawker
Ontwikkeling en operationele inzet van de Hawker Typhoon (en een stukje verder)“Een kameel is een paard dat bedacht is door een commissie” (Henry Kissinger)
Deze wijsheid is zeker van toepassing op de Hawker Typhoon, waarvan de ontwikkeling al in 1937 startte. Hawkers beroemde ingenieur Sydney Camm voorzag dat de Hurricane, de nieuwe jager van de RAF die nog maar net de eerste squadrons bereikte, binnen enkele jaren verouderd zou zijn. Hij zette zich aan het ontwerpen van een state-of-the-art opvolger. Het zou een geheel metalen jager moeten worden, uitgerust met de sterkste motor (2000 pk) die op dat moment voorhanden was in combinatie met de zwaarst mogelijke offensieve bewapening.
Het eerste, ongewapende prototype van de Typhoon. De foto is genomen net voor de eerste vlucht.De beste motor was de luchtgekoelde Bristol Centaurus motor, maar de opvattingen van het ministerie maakte dat deze motor genegeerd werd (tot in 1942 een Fw 190 werd buitgemaakt die een vergelijkbare en sublieme radiaal motor had). Wat overbleef waren 2 motoren die in aanmerking konden komen: de Rolls Royce Vulture en de Napier Sabre. Er zouden 2 prototypes worden gebouwd. De eerste motor zou geplaatst en beproefd worden in de Hawker Tornado, de tweede in de Hawker Typhoon. Beide prototypen waren ongeveer zo groot als de Hawker Hurricane, maar hadden een meer indrukwekkende uitstraling. Bij de Typhoon werd dat vooral veroorzaakt door de grote "kinnebak", die ruimte bood voor 3 luchtinlaten: die van de compressor (supercharger), de olieradiator en de koeling van de motorradiator.
De Hawker Tornado met z'n dubbele rij uitlaten.De Tornado maakte zijn eerste vlucht op 6 oktober 1939, de Typhoon op 24 februari 1940. Maar de Vulture motor bleek onbetrouwbaar en werd gecancelled, en daarmee ook de Tornado. Dat was spijtig, want er was in oktober 1941 één Tornado, die met de genegeerde Centaurus was uitgerust en daarmee een snelheid behaalde van 678 km/u. Alle kaarten werden nu gezet op de ontwikkeling van de Typhoon.
Hoewel de Typhoon een modern vleugelontwerp had, bleek deze erg dik in aerodynamisch opzicht en bij hoge snelheden kwam hij daardoor niet eens in de buurt van de Spitfire. De hoge weerstand in combinatie met de zware vleugelbelasting leidde tot een snelheid die veel lager bleek dan was voorzien en de wendbaarheid viel enorm tegen. Het paard leek een kameel geworden.
Een vroege uitvoering van de Typhoon Mk. IB. De "car doors" gaven problemen en maakten het de vlieger bijna onmogelijk om tijdens de vlucht in geval van nood het vliegtuig te verlaten.Maar er waren meer problemen. De “autodeuren” aan beide zijden van de cockpit hadden de neiging open te gaan bij snelle duikvluchten door de zuigende werking van de lucht op de deurhandles. Erger nog was dat het geklapper van de hoogteroeren leidde tot metaalmoeheid en desintegratie in het staartdeel van de romp, die versterkt moest worden met extra verbindingskrammen. Die desintegratie leidde tot ongelukken, evenals problemen met de timing van de ontsteking van de motor wanneer vol gas werd gegeven, wat weer tot ontploffingen en dode vliegers leidde,
zoals op deze YouTube clip te zien is, en koolmonoxide in de cockpit leidde tot ademhalingsproblemen bij de vliegers. Die laatste kwestie is nooit opgelost en vliegers werden verplicht te vliegen met zuurstofmasker, ondanks het feit dat de Typhoons niet erg hoog vlogen.
Al deze problemen moesten worden opgelost en intussen tikte de tijd door. Tegen het einde van 1941 bereikten de eerste Typhoons Squadron 56, waar de Air Fighting Development Unit de vele problemen probeerde te tackelen en het toestel intensief beproefd werd. Maar de problemen waren zo groot, complex en talrijk dat het Typhoon-programma in 1942 gecancelled dreigde te worden. Het werd te duur en duurde te lang allemaal.
De Typhoon was de eerste echte Engelse jachtbommenwerper. Hier wordt er een van Squadron 175 uitgerust met 2 betonnen oefenbommen (najaar 1943).Het was aan de vastberadenheid en de vliegprestaties van R.P. Beaumont te danken dat het in potentie waardevolle vliegtuig en haar programma behouden bleven. Beaumont was destijds CO van het 609e squadron en werd later een beroemd testpiloot. Hij speelde al een belangrijke rol in het Hawker testprogramma en raakte er gaandeweg van overtuigd dat het vliegtuig op lage hoogte net zo goed zou presteren als iedere andere jager en veel beter dan de meeste. Hij was met name geïnteresseerd in haar mogelijke rol als grondaanvalsvliegtuig. Maar eerst slaagde hij erin de waarde van de Typhoon als onderscheppingsjager van Luftwaffe-jachtbommenwerpers op geringe hoogte aan te tonen. De Typhoon was de enige jager die qua snelheid en bewapening opgewassen was tegen de Focke-Wulf Fw 190, die de Duitsers voor hit-and-run missies gebruikte tegen doelen langs de Engelse kust, nadat de Stuka daarin tijdens de Battle of Britain jammerlijk gefaald had. Zelfs de Spitfire kon de Fw 190 niet aan totdat de Mk.V versie verscheen eind 1942. De Typhoon droeg eraan bij dat de RAF weer het luchtoverwicht boven het Kanaal kreeg.
Een Typhoon wordt bewapend met RP3-raketten.In november 1942 werden verschillende squadrons uitgerust met de Typhoon. Daarna ging het snel. Steeds vaker en met steeds meer vliegtuigen vlogen roedels Typhoons hun “nuisance raids” boven West Europa, zowel overdag als ’s nachts. Uitgerust met 4 kanonnen van 20 mm, 2 bommen van 450 kg en vanaf begin 1943 met 8 RP-3 raketten van 27 kg was de lomp ogende Typhoon tot een afschrikwekkend en imponerend aanvalswapen getransformeerd. De Typhoon was het eerste Britse vliegtuig dat met raketten was uitgerust, een praktijk die in 1943 ook door de Amerikanen werd overgenomen met hun Grumman Avengers en Vought Corsairs. De Typhoon was lang het enige vliegtuig dat met grote precisie kon bombarderen. Het paard was inderdaad een kameel geworden maar wel met z’n eigen sterke punten en zou dat blijven tot de capitulatie in mei 1945.
Een still uit de film gemaakt door de boordcamera: een salvo raketten wordt afgevuurd op Duitse goederenwagons.Van de Mk.IA-versie, die alleen bewapend was met 12 machinegeweren, werden er maar enkele gebouwd. De opvolger, de Mk.IB, had aanvankelijk evenals zijn voorganger een driebladige propeller. Maar terwijl de serieproductie van dit type op volle toeren draaide werden er nieuwe wijzigingen aangebracht. Zo werd vermaledijde cockpit met autoportieren vervangen door de bubble canopy, waardoor de vlieger maximaal zicht rondom verkreeg. De 4 kanonnen kregen een gestroomlijnde metalen mantel en de driebladige prop werd vervangen door een vierbladige. Om te zorgen dat de laagvliegende Typhoon niet werd verward met de Fw 190 werden vanaf augustus 1943 romp en vleugels beschilderd met wit/zwarte banen, die later invasiestrepen werden genoemd. De Typhoon had die dus al 10 maanden voordat de invasie plaatsvond.
De definitieve versie van de Mk.IB met bubble canopy en vierbladige schroef. De foto is gemaakt op een basis in Frankrijk in 1944,na de invasie..
In het najaar van 1944 waren 23 squadrons met de Typhoon uitgerust. Deze squadrons waren ondergebracht bij de 2nd Tactical Air Force, een afdeling van de RAF, die speciaal was opgericht om de logistiek van de Duitsers te ontwrichten door voortdurende aanvallen op de infrastructuur van Westeuropese landen, om zo de opmars van de Geallieerde legers te ondersteunen. Geen locomotief, voertuig of binnenvaartschip was veilig voor de voortdurend op de loer liggende Typhoons. Coastal Command gebruikte Typhoons om U-boten en andere Duitse marineschepen aan te vallen.
De bijdrage aan de eindoverwinning op nazi-Duitsland is enorm geweest. Samen met de Amerikaanse P-47 Thunderbolt maakten zij het Duitse militaire verkeer in de loop van 1945 bijna onmogelijk. Maar de prijs was hoog: door te opereren op lage hoogte waren de Typhoons erg kwetsbaar voor het Duitse afweergeschut, die vanaf begin 1943 door de toepassing van radar steeds effectiever was geworden. Maar liefst 46% van de ingezette Typhoons werd neergehaald, waarbij de meeste vliegers omkwamen.
De Typhoons behoorden ook tot de eerste vliegtuigen die meteen na de invasie van juni 1944 op het vasteland van Europa werden gestationeerd: eerst alleen in Frankrijk, daarna ook in België en Nederland en tenslotte ook in Duitsland waar ze tot oktober 1945 in staat van paraatheid werden gehouden.
Alles bij elkaar heeft de RAF 3300 Typhoons ontvangen, waarvan de meeste door Gloster waren gebouwd. Slechts 15 kwamen er uit de fabriek van Hawker.
Een Typhoon op een vooruitgeschoven basis op het Europese vasteland. Let op de PSP-platen.Hiermee is het verhaal nog niet ten einde. Al in 1941 besloot de visionaire ingenieur Camm de Typhoon ingrijpend te verbeteren. Er moest een nieuwe versie komen, de Mk.II met een dunnere, elliptische vleugel, waarmee hopelijk meer snelheid kon worden gemaakt. De kanonnen werden meer achterin de vleugel geplaatst. Toen vervolgens de Sabre motor werd ingewisseld voor de eerder genegeerde Centaurus motor of de Griffon motor en de radiatoren werden verplaatst van de “kin” naar de vleugelvoorranden, bleek deze nieuwe Typhoon een snelheid te kunnen halen van 750 km/u. De naam werd veranderd in Tempest, mede omdat er eigenlijke sprake was van een nieuw ontwerp. Deze formidabele nieuwe jager was enorm wendbaar, maar bleek minder goed uit de verf te komen op grote hoogte. Vanaf augustus 1944 werd de Tempest vooral ingezet tegen de beruchte V-1's die Engeland in grote getale overspoelden. De Mk.V was de meest geproduceerde versie.
Uiteindelijk werd uit de Tempest na de oorlog de Hawker Fury en de Sea Fury ontwikkeld (waar ook onze MLD mee vloog), die zo geperfectioneerd waren dat ze de grens bereikten van wat met een schroefjager mogelijk was in termen van snelheid, wendbaarheid en belastbaarheid, zoals dat in de VS met de Grumman Bearcat het geval was. Inmiddels was het straaltijdperk begonnen en was de schroefjager door de tijd ingehaald.
Bronnen:
- Bill Gunston: British Fighters of World War II – Combat Aircraft Library; Aerospace Publishing, London 1982
- David Mondey: The Hamlyn Concise Guide to British Aircraft of World War II; Aerospace Publishing, London (1982), herdr. 1997
- Hawker Tyhoon:
https://en.wikipedia.org/wiki/Hawker_Typhoon- Alle illustraties zijn public domain.
A tot Z
Winkel
Tips en trucs
Organisatie
Twitter
YouTube
Inloggen
Registreren
Help
Zoeken
.
